Terwijl veel scholen hun speelplaats vergroenen, gaan twee basisscholen in Antwerpen binnen aan de slag. Ik kreeg de kans om twee basisscholen in Antwerpen te bezoeken die meedoen aan een proefproject rond ‘levende’ muren.
De plantenmuur in een van de kleuterklassen van Omnimundo.
Basisscholen Omnimundo en De Wereldreiziger zijn niet toevallig proefkonijnen in dit experiment. Herinner je Curieuzeneuzen nog? Misschien heb je zelf meegedaan met dit grote burgeronderzoek naar de luchtkwaliteit in Vlaanderen? Uit dit onderzoek kwam onder andere naar voren dat Omnimundo en De Wereldreiziger op de meest vervuilde plek in Vlaanderen gevestigd zijn. De directeur van De Wereldreiziger, Jef Groffen, stelde het zo: ‘’Een lokaal met twintig kinderen ruikt soms erg muf. Helaas heeft een raam openen hier geen zin, omdat de buitenlucht nog veel slechter is.’’ Hoe triestig is dat?
De leerlingen zijn blij met hun ‘jungleklas’.
Naar aanleiding van deze barslechte resultaten startte het stedelijk onderwijs samen NADA, een Antwerps bedrijf gespecialiseerd in mosmuren en verticaal groen, een proefproject op. Bedoeling is om te meten wat de ecologische, psychologische en luchtzuiverende effecten zijn van plantenmuren.
NADA leverde de expertise, materialen en mensen om de plantenmuren te installeren. Zo’n plantenmuur bestaat eigenlijk uit een aantal modulaire panelen waarin planten in een bloempotje geplaatst worden. Onderaan het potje zit een buisje waarmee de planten water kunnen opnemen dat bovenaan in het paneel wordt gegoten. In een paneel van 50 op 60 cm passen al gauw 20 planten. In een kleine ruimte als een klaslokaal telt dat dus snel op!
Voor de keuze van de planten baseert NADA zich op de NASA, die een lijst van planten met een luchtzuiverende werking opstelde. Onder andere graslelie, tiengebodenplant en varens scoren goed op de lijst.
‘’We vinden het jammer dat scholen zo weinig ondersteuning en centen krijgen om hun klaslokalen te vergroenen’’, zegt Marieke Vos van NADA. ‘’We hopen dat we met dit onderzoek het nut van plantenmuren aan te tonen en anderen te stimuleren om hierin stappen te zetten.’’
NADA heeft het logo van Omnimundo in mos laten maken.
Of de plantenmuren ook echt de lucht in de klaslokalen verbeteren, zal het onderzoek uitwijzen. Toch zijn beide directeurs enthousiast. ‘’Het geeft meteen een andere sfeer in de klas en op school’’, zegt Barbara Baudenelle, directeur van Omnimundo. De school wil op termijn elk klaslokaal zijn eigen plantenmuur bezorgen. En terecht, want het ziet er echt fantastisch uit, toch? Een leerlinge zei dat het haar klas een ‘junglesfeer’ geeft en vindt het heel mooi om naar te kijken. Ik vond ook dat de klassen heel anders roken dan een gemiddeld klaslokaal. Veel frisser. Dat is misschien niet alleen de verdienste van de plantenmuur maar (ook?) van het genanotoestel dat NADA samen met de plantenwand installeerde. Zo’n toestel is eigenlijk een luchtzuiveraar voor kantoren en klaslokalen, ontworpen door een Fins bedrijf.
Voor De Wereldreiziger heeft NADA een moswand gemaakt op basis van ontwerpen van de leerlingen.
Ik vind het in ieder geval al een grote verdienste van het project dat men in beide scholen de groene microbe te pakken heeft. Bij Omnimundo kreeg de speelplaats extra planten en onderzoekt men de mogelijkheid om een moestuin op het dak te plaatsen. In De Wereldreiziger is de directeur ook vastbesloten om in elk klaslokaal plantenmuren te plaatsen. ‘’Onze levende muur in de gang is nu plots een plek geworden om spontaan een praatje te slaan’’, merkt de directeur. ‘’De leerkrachten vinden de plantenmuren in de klas rustgevend en ook onze leerlingen zijn enthousiast.’’
Groffen is wel sceptisch over het effect op de luchtkwaliteit. ‘’Het probleem is hier zo dramatisch dat ik liever zou zien dat men ook de oorzaak van de vervuiling in onze buurt aanpakt. Dat zou iedereen ten goede komen.’’
Meer weten? Kijk op de website van NADA over hun Atmossfairproject.
Tuin in de stad 