Velt-ecotuindagen: 7 boeiende stadstuinen

In het weekend van 5 juni vinden de Velt-ecotuindagen plaats. Ook dit jaar doen er heel wat interessante stadstuinen mee. Ik zet er hier een paar op een rijtje.

Sint-Niklaas – tuin van Lieven Bauwens

Een relatief jong voedselbos van 300m² in de stad. Vooral veel fruitbomen en een vijver.

Lokeren – Bes en bloem

Bloemenplukweide van een halve hectare die werkt volgens de principes van de biologische landbouw.

Gent – De Verwildering

Kruidenteelt, micro-landbouw, wilde planten, doorlevende groenten en prille bostuin.

Maastricht – Schaduwrijke permacultuur stadstuin

Tuin van 30m² waar men werkt met heliofietenfilter, regenwater aquaponics, grijswatercircuit en hoogteverschillen.

Brugge – Kruidentuin en bloemenweide Tudor 

Grote collectie kruiden en kleinfruit aan het kasteel van Tudor.

Utrecht- Inspiratietuin De Watertuin

Watervriendelijke voorbeeldtuin met tips rond wateropvang en -infiltratie. 

Mol – Samentuin De Warmoes

Gemeenschappelijke tuin met onder andere een boomschommel, kruidenspiraal, speelbosje, lemen bakoven, fruit en groenten.

Omwille van de coronamaatregelen is het verplicht om je bezoek te reserveren. Reserveren kan via de links hierboven. En nu duimen dat het weer meezit!

Ecotuindagen van Velt

Joepie, we mogen binnenkort weer gaan rondneuzen in andermans tuin! Meer dan 200 tuinen zetten hun deuren open tijdens het eerste weekend van juni tijdens de Ecotuindagen van Velt.

IMG_8166

Veerle van herboristerie Helianthus toont smalle weegbree.

Een aanrader is bijvoorbeeld de kruidentuin Helianthus waar je een rondleiding krijgt van de herboriste. Het is een prachtige tuin met meer dan 350 soorten wilde inheemse planten en vergeten groente. Ik bezocht de tuin vorig jaar en heb er veel goede tips en weetjes aan overgehouden.

Adres: Helianthus, Brembosstraat 40, 1800 Vilvoord, België

Open op: zondag 2 juni, 10 – 17 u

 

De ecologische tuin van Tom Van Elst, beter bekend als De Fruitberg, zal ook de moeite zijn. Tom vertelt met veel plezier over zijn bloemenweide, vlindertuin, fruitbomen, bessenstruiken, schaduwtuin en vijver.

Adres: De Fruitberg, Sint-TruidenseSteenweg 394, 3300 Hakendover (Tienen), België

Open op: zondag 2 juni, 10 – 17 u

 

Natuurlijk zijn er verder nog een heleboel interessante en mooie tuinen te bewonderen. Stel zelf je lijstje samen via de lijst van deelnemende tuiniers op de website van Velt.

Veel plezier!

Een medicinale kruidentuin

Tijdens de Ecotuindagen van Velt het afgelopen weekend bezocht ik drie tuinen: een privé tuin, een kruidentuin van een herboriste en een volkstuinencomplex. Het verslag van de stadstuin van Dirk kan je hier lezen. Nu vertel ik graag over mijn bezoek aan de kruidentuin van Veerle, aan de rand van Vilvoorde, naast velden, paardenweien en de iets minder idyllische E19.

Wild en weelderig, precies zoals ik mijn tuinen graag heb.

In de kruidentuin Helianthus komt de lijfspreuk van veel ecologische tuiniers tot leven: onkruid bestaat niet. Onkruid is eigenlijk een plant die op een plaats staat waar je dat liever niet hebt. Zo sprak Veerle met veel liefde over heermoes en zevenblad, planten die menig tuiniers tot wanhoop drijven.

Zelfs distels zijn eetbaar (al zijn ze niet allemaal lekker)

Veerle’s tip: eet ze op! Van gedroogde heermoes zet je thee of laat je meekoken in de soep. De plant zit tjokvol mineralen en is goed tegen gewrichtspijn en reumaklachten. Van zevenblad maak je smakelijke pesto en de geurige bloemen zet je in een vaas.

Een prachtig stukje fauna op een venkelplant.

Toen Veerle met de tuin begon, was ze net afgestudeerd als herboriste. Elke plant kreeg zijn plekje in de tuin en het naambordje maakte het plaatje compleet. Maar planten gaan en staan waar ze willen, aldus Veerle. Vijftien jaar later zijn de borders een prachtig samenspel van alle mogelijke planten.

Planten communiceren met elkaar, aldus Veerle.

In een border staan deze planten bijvoorbeeld broederlijk naast elkaar: kaardenbol, helleborus, vingerhoedskruid, akelei, citroenmelisse, venkel… Allemaal planten die er spontaan zijn opgekomen. Het enige wat Veerle doet, is sommige verstikkende planten in toom houden, zoals hagewinde.

Veerle toont smalle weegbree.

Volgens Veerle zijn er trouwens 2 planten die zowel mensen als dieren als vaste waarde in hun dieet moeten opnemen: paardenbloem en smalle weegbree. Je kan beide planten in de salade doen. Smalle weegbree is bijvoorbeeld ontstekingswerend en goed voor de huid.

Note to self: ik moet dringend ook eens wat guitige beelden voor onze tuin vinden.

Met andere planten moet je wat voorzichtiger zijn. Iedereen weet dat je niet te veel salie mag eten, maar ook met peterselie moet je vanwege de apiole* oppassen, zeker wanneer je zwanger bent. Salie is net als de absintalsem wel een geweldig nuttige plant in de border, omdat het thionehoudend* is en daarmee andere planten gezond houdt.

Eenjarige bloemen zaait Veerle bij, maar het gros van de tuin bestaat uit vaste planten of planten die zichzelf uitzaaien.

(*Deze termen zijn voor mij verder ook Chinees, want eerlijk gezegd was chemie mijn slechtste vak op school vroeger.)

In deze tuin met meer dan 200 medicinale planten zijn er regelmatig workshops en je kan altijd langskomen op afspraak. Kijk op de website voor meer informatie.

Van fabriek tot stadstuin

Tijdens de Ecotuindagen van Velt het afgelopen weekend bezocht ik drie tuinen: een privé tuin, een kruidentuin van een herboriste en een volkstuinencomplex. Het verslag van de kruidentuin en de volkstuinen volgen. Eerst neem ik jullie graag mee naar de tuin van Dirk en zijn familie.

De tuin waar het allemaal begon, ook al kreeg deze doorheen de jaren een metamorfose.

Het bijzondere aan deze tuin is dat het eigenlijk bestaat uit 3 tuinen. Het begon met de tuin die bij hun huis hoorde. Toen kochten ze het vervallen fabrieksgebouw dat aan hun tuin grensde. Achter ‘de groene poort’ zoals het gebouw in de stad bekend stond, werden ooit kleurstoffen voor voeding gemaakt en wereldwijd verkocht.

Een deel van de fabriek moesten ze slopen van de stad. Daar staan nu onder andere deze strelitzia’s (links) en rozenstruiken.

Na 50 jaar leegstand, kocht het gezin het magazijn. Een deel van het gebouw lieten ze staan en doet nu dienst als ‘tuinhuis’ (het grootste dat ik ooit gezien heb), opslagruimte en speelplek voor de kleinkinderen op regenachtige dagen. De rest van het domein werd moes- en siertuin.

En dat doen ze heel goed. Zeker voor iemand die oorspronkelijk zijn gewassen bespoot ‘tegen de beestjes’, zoals hij geleerd had. Alleen moest hij steeds meer spuiten, omdat de beestjes resistent bleken te zijn. Toen zijn zoon Velt, de Vereniging voor Ecologisch Tuinieren, leerde kennen, sprong hij mee op de kar. Zolang zijn zoon de theorie uitpluist, wil Dirk de uitvoering gerust op zich nemen.

Ondertussen is Dirk een Velt’er in hart en nieren.

Om de schade van beestjes binnen de perken te houden, werken ze nu onder andere met barrières, zoals netten rond de bessen, en met brandnetelgier (een aftreksel van brandnetels) dat bladluizen verjaagt. Amstel blijkt proefondervindelijk het beste bier te zijn om in de slakkenval te gebruiken.

In het derde deel van de tuin staat onder andere een serre met tomatenplanten. Tip: zet de ramenhendels aan de buitenkant!

Maar de beestjes worden ook omarmd. In sommige hoekjes in de tuin liggen composthoopjes die nuttige dieren aantrekken die voor een gezonde bodem zorgen. Slakkenschade aan bepaalde planten wordt oogluikend toegestaan, zolang de planten er niet te hard onder lijden.

Ook 2 konijnen en 2 kippen hebben een plekje in de tuin.

En doet een plant het niet goed, geeft Dirk hem niet meteen op, maar zoekt hij een betere plek in de tuin. Zo heeft hij al veel planten zien herleven.

Ook slim gezien: bij de aanleg van de tuinen werden 3 grote ondergrondse regenputten gebouwd. Zo moeten ze nooit beroep doen op regenwater, zelfs niet bij de aanhoudende droogte van een aantal jaar geleden.

Het is een beetje apart, zo’n tuin in 3 delen, maar dat maakt dat er veel leuke hoekjes zijn en altijd wat nieuws om naar te kijken.

Ecotuindagen 2018

Naar jaarlijkse traditie ga ik het eerste weekend van juni weer rondneuzen in enkele stadstuinen. ‘Inspiratie opdoen’ zoals dat in de boekskes heet, maar eigenlijk komt het neer op mij schaamteloos vergapen aan weelderige bloemenborders en ecologische moestuintips ontfutselen van ervaren tuiniers.

Uit de lijst van deelnemende tuiniers – meer dan 250 tuinen doen dit jaar mee, een record – maakte ik alvast een shortlist:

  • Je kan zondag 3 juni tussen 10 en 16 uur een fietslus volgen langs 5 samentuinen in Deurne. De route haal je af in een van de deelnemende samentuinen, bijvoorbeeld Drakenhof (Grensstraat ingang tegenover Mortselsesteenweg 48). Meer details.
  • De geweldig gezellige en kindvriendelijke bostuin uit Sint-Niklaas doet dit jaar ook weer mee. Meer details.
  • De onder tuinbloggers beroemde Fruitberg is ook van de partij. Meer details.
  • Opvallend hoeveel Nederlandse tuinen er dit jaar mee doen. In Amsterdam bijvoorbeeld of Den Haag.
  • In Lier kan je naar een zelfplukbloemenweide.
  • In Vilvoorde ligt er een medicinale kruidtuin die volgens de permacultuurprincipes groeit.
  • Kinderen gaan volgens mij veel plezier hebben op deze plek in Mechelen, met blotevoetenpad en kinderanimatie.

Dit zijn alvast meer tuinen dan ik zelf zal kunnen bezoeken, helaas.

Stel zelf je lijstje samen via de lijst van deelnemende tuiniers op de website van Velt. Veel plezier!

 

Bananen en papaja uit Moorsel

Afgelopen weekend kon je weer binnengluren bij 200 ecologische tuinen in België en Nederland tijdens de Ecotuindagen van Velt. Met man en kind bezocht ik twee leuke initiatieven: een tropische tuin mét zwemvijver in Moorsel (Aalst) en een bostuin in Sint-Niklaas. Vandaag deel ik graag het verslagje van ons bezoek aan de tropisch tuin.

Ik ben al een tijdje fan van Mier vzw. Hun projecten zijn altijd origineel en doordrongen van permacultuur. Vorig jaar zag ik ze bijvoorbeeld in actie bij de opstart van een daktuin voor de scouts, compleet met gesjord aquaduct en vijver. Geniaal.

Toen ik hoorde dat ze sinds oktober aan de slag waren in een oude rozenkwekerij in Moorsel, een landelijke deelgemeente van Aalst, moest en zou ik een kijkje gaan nemen. Een meevaller dus dat ze meededen aan de Ecotuindagen van Velt!

Het jonge voedselbos in Moorsel.

In de Warme Meente, zoals de tuin heet, werkt Mier vzw samen met buurtbewoners aan een overdekt voedselbos vol tropische planten. Afgelopen maanden konden ze al hun eerste abrikozen oogsten – hoe geweldig is dat?

Tropische planten in de Warme Meente

De serre wordt ’s winters niet verwarmd, zodat de temperaturen tegen het vriespunt aanleunen. In de zomer lopen de temperaturen hoog op. Daarom kiest men voor exotische planten uit gebieden als Marokko of de Andes, waar je koude winters en hete zomers hebt. Denk aan zoethout, papaja, banaan, gember, perzik…

De tuinierders maken wel gebruik van het oorspronkelijke watersysteem: een sproei-installatie. Om het bewateren efficiënter te maken – een stokpaardje van de permacultuur – hebben ze gootjes gegraven en legden ze een subtropische zwemvijver aan – hoe geweldig is dat? (bis)

Tussen de bananenplant en aardbeienplanten loopt een gootje voor betere bewatering.

De zwemvijver van 12 meter lang en 4 meter breed en op sommige plaatsen 2 meter diep, met kinderbadje, heeft meerdere functies. In de winter vormt het een warmtebuffer, in de zomer als het snikheet is in de serre kan men er een verfrissende duik nemen. Uiteraard groeien er ook planten in het water zoals bladpeper, papyrus en waterkastanjes.

De geweldige zwemvijver is een paradijs voor de buurtkinderen.

Het hoeft verder geen betoog dat ik geweldig fan ben van het project. Ik ben benieuwd hoe het voedselbos de komende jaren zal veranderen en groeien.

Betalen voor plantgoed of een drankje doe je met faluns. Zo steun je ook meteen het project.

Ga trouwens gerust zelf een keer kijken! De tuin is regelmatig open op donderdag tussen 10 en 13 uur en zaterdag tussen 14 en 17 uur. Je kan er vaak plantgoed kopen of een sapje/pintje (schrappen wat niet past) drinken. Zo steun je meteen ook de tuin.

De Warme Meente, Keimolenstraat 5, 9310 Aalst.

Een bostuin in Sint-Niklaas

Afgelopen weekend kon je weer binnengluren bij 200 ecologische tuinen in België en Nederland tijdens de Ecotuindagen van Velt. Met man en kind bezocht ik twee leuke initiatieven: een tropische tuin mét zwemvijver in Moorsel (Aalst) en een bostuin in Sint-Niklaas. Vandaag deel ik graag het verslagje van ons bezoek aan de bos- en samentuin in Sint-Niklaas.

In de lagere school had ik het geluk om een bos als speelplaats te hebben. Met mijn vriendjes bouwden we kampen in de rododendronstruiken, betaalden we met dennenappels en maakten we kabouterhuisjes aan de voet van de bomen.


Die herinneringen kwamen weer boven tijdens het bezoek aan Op den Hof in Sint-Niklaas. Geweldig met hoeveel energie kinderen in het speelbos kunnen ravotten.

De bos- en samentuin aan de rand van de stad is niet alleen bos. De acht gezinnen die de lap grond anderhalf jaar geleden kochten, maakten ook plaats voor een moestuinhoek, een kampvuur en een speelweide.

Daarvoor moesten ze de strijd aanbinden met de Japanse duizendknoop en omgevallen bomen verwijderen.  Op termijn willen ze de rij populieren weg, omdat deze bomen blijkbaar vaak omwaaien. Voordat ze beginnen kappen, willen ze de vers aangeplante sneukelhaag nog de kans geven om te groeien, zodat de wind geen vrij spel krijgt op het terrein.


Wie heeft er nog een tuin nodig als je hier kan spelen en vertoeven?

De dakmoestuin van Greetje

Maandag vertelde ik al over de stadstuin van Nele en Eveline die ik bezocht tijdens de Ecotuindagen van Velt. Diezelfde dag ging ik ook een kijkje nemen bij de dakmoestuin van Greetje.

Greetje op haar dakmoestuin.

Greetje bij haar dakmoestuin.

Greetje woont in een prachtig verbouwd herenhuis in Antwerpen. De buitenruimte was oorspronkelijk beperkt: een donkere koer op het gelijkvloers. Na verbouwingen kwam er een kruidenbalkon bij op de eerste verdieping en een prachtige daktuin.

Het kruidenbalkon sluit aan op de keuken. Handig!

Het kruidenbalkon sluit aan op de keuken. Handig!

Op haar kruidenbalkon staan onder andere tijm, lavas, rozemarijn en peterselie: kruiden die ze vaak in de keuken gebruikt. Veel ervaring met tuinieren heeft ze niet, vertelt Greetje. Soms lukt er iets niet, maar dan probeert ze het gewoon nog een keer.

greetje3De dakmoestuin heeft ze laten aanleggen met behulp van ingenieurs. Het dak werd verstevigd met balken en de moestuinbakken steunen niet alleen op het dak, maar zijn ook bevestigd aan de muren. De plantenbakken zijn speciaal op heuphoogte gemaakt, zodat ze kan tuinieren zonder haar rug te veel te belasten. Tegen de muur zie je buizen die als klimhulp dienen voor de clematis en tomaten.

greetje6Boven de zithoek hangt een aardbeienkast van stacoroosters, op maat gemaakt door hetzelfde bedrijf dat ook de trappen plaatste.

greetje4Zelfs op vier hoog krijgt Greetje bezoek van slakken. Kopertape rond de plantenbakken moet voorkomen dat haar groenten opgegeten worden. In de plantenbakken, maar ook in potten en zakken kweekt ze onder andere rode biet, stekelbessen, aardappelen, pompoen, rabarber, tomatenvariëteiten, frambozen, aubergine, pepertjes en verschillende soorten sla.

Op haar daktuin valt de hele dag door zon, waardoor zonminnende planten als coeur de boeuf tomaten en pepertjes het heel goed doen. Bijzonder knap wat ze op zo’n kleine ruimte voor elkaar krijgt!

Nog meer inspirerende stadstuinen vind je terug op de pagina ‘Gluren bij de buren’.

De grote stadstuin van Nele en Eveline

Tijdens de Ecotuindagen van Velt het afgelopen weekend bezocht ik twee stadstuinen in Antwerpen. Ze konden niet meer van elkaar verschillen. Een verslagje van mijn bezoek aan de daktuin van Greetje volgt, eerst neem ik jullie mee naar de tuin van Nele en Eveline.

nele4
Met 225m² kan je de tuin van Nele en Eveline niet echt klein noemen, zeker niet naar stadse normen. Meer dan de helft van de tuin is ingepalmd door de moestuin. In de zomer eten ze zelfs alleen maar groenten van eigen kweek!

nele2

In de moestuinbedden staat een grote variatie aan groenten en fruit: courgette, yacon, palmkool,  bonen, aardappels,…

nele1Tegen de muur groeit leifruit zoals kiwibes en achterin de tuin staat een zelfgebouwde serre waar ze tomaten kweken. Nele legt uit dat ze de tomaten om de twee weken water geeft. Dat doet ze via een potje dat ze ingegraven heeft naast elk plantje, zodat het water onmiddellijk bij de wortels komt. Tomaten kunnen best wat droogte verdragen.

Nele in de tuin

Nele in de tuin

Zo’n grote moestuin vraagt uiteraard veel tijd. In het voorjaar spendeert Nele elk weekend in de tuin. Ze probeert ook zo goed mogelijk wisselteelt toe te passen, wat niet altijd simpel is. Via wisselteelt kweek je nooit dezelfde plantenfamilies na elkaar, maar je wisselt wortelgewassen bijvoorbeeld af met peulvruchten.

nele3Verschillende soorten aardbeien kweekt Nele in een rek dat Eveline op maat maakte. De plantenbakken zijn professionele aardbeibakken die ze op de kop konden tikken. Aardbeien laat je overhangen op de dikke rand van de bak, zodat ze niet in het nat blijven liggen.

nele6

De zuid georiënteerde tuin heeft amper last van slakken (de gelukzakken!). Wel heeft het een grote aantrekkingskracht op duiven die er jonge scheutjes komen verslinden. Om de jonge planten te beschermen, gebruikt Nele manden die ze omgekeerd over de zaailingen plaatst en spant ze touwen rond de plantbakken.

De tuin van Nele en Eveline scoort trouwens een indrukwekkende 10/11 op de schaal van Wonderlijk Wild. Alleen een vijver hebben ze niet in de tuin, omdat ze het te gevaarlijk vinden voor hun kindje.

Heb jij ecotuinen bezocht het afgelopen weekend?

4x binnengluren bij de buren

Juni staat voor de deur…En mijn agenda belooft dat we ons die maand niet zullen vervelen. Elk weekend is er wel een of ander leuke tuindag of evenement waarbij je mag  gluren bij de buren. Is het toeval of zijn tuinen net dan op hun mooist?

Weekend van 6-7 juni

Op zaterdag is het Dag van de Stadslandbouw in Nederland. In Den Bosch kan je bijvoorbeeld meedoen met de Wildplukwandeling en in Haarlem kan je een zelfoogsttuin bezoeken.

Klinkt erg interessant, maar net datzelfde weekend zijn het Ecotuindagen van Velt. 170 tuinen in Vlaanderen en Nederland zetten dan hun tuinpoortjes open. Tuinblogger Muggenbeet doet bijvoorbeeld mee. Ik ga proberen een paar tuinen in Antwerpen te bezoeken.

ecotuindagen2015_banner
Weekend van 13-14 juni

Het weekend erop trekken we naar Rotterdam om inspiratie op te doen tijdens Verborgen Tuinen 2015. Voor 2 euro kan je een weekend lang binnengluren bij bijzondere groene plekken in Rotterdam.

Maar voor we naar Rotterdam vertrekken, brengen we MARTA nog een bezoekje. MARTA is een Antwerpse boerenmarkt op het Kievitplein (achter het Centraal Station). De markt promoot lokale en biologische groenten recht van de producent. Niet slecht.

Weekend van 20-21 juni

Groei & Bloei, de grootste tuinvereniging van Nederland en België, organiseert dat weekend het Open Tuinen Weekend. Meer dan 1.000 leden stellen hun tuinen open voor het publiek. Welke tuinen dat precies zijn, is even zoeken op de websites van de deelnemende lokale afdelingen.

Als extraatje kan je op 20 juni een tegel inleveren bij Intratuin. In ruil krijg je twee gratis vlinder- of bijenlokkende planten. Leuk!

Weekend van 27-28 juni

Ten slotte, in het laatste weekend van de maand, organiseert De Verborgen Kloostertuin, de samentuin waar ik (min of meer) actief ben, een officiële inhuldiging op zondag 28 juni. Van 12-14u is iedereen welkom om een kijkje te nemen in de tuin, een hapje mee te eten van onze verse groenten en tips op te doen over hoe je zelf een samentuin kan opstarten. Plaats van afspraak is de samentuin op het Zuster-der-Armenplein in Antwerpen-Noord.

Een zelfgeknutselde serre in onze samentuin.

Een zelfgeknutseld plantenafdak van wilgentenen in onze samentuin.

Hopelijk heb ik in juni ook nog tijd om eens af en toe van mijn eigen tuintje te genieten. Gelukkig vraagt een kleine stadstuin weinig onderhoud, haha.

Misschien tot op een van deze evenementen?