Het slimste dak van ’t stad

Of je nu gelooft dat de mens de oorzaak is van de klimaatverandering of niet, je kunt er niet omheen dat het klimaat verandert. Dus moeten we doen wat wij als mens het beste kunnen doen: ons aanpassen. Klimaatrobuust zijn. Dat betekent in onze regionen dat we weerbaar moeten zijn voor hevigere onweders en langere droogteperiodes.

In onze tuin pas ik me al min of meer onbewust aan, door de borders groter te maken en het (betegelde) terras kleiner en door planten die veel water nodig hebben (onze hortensia) te vervangen door planten die droge periodes beter overbruggen zoals ijzerhard (verbena bonariensis).

Omdat in steden de buitenruimte beperkt en meestal verhard is, zoekt men naar creatieve manieren om straten, buurten en wijken klimaatrobuust te maken. En zo kom je al snel op het dak terecht.

De 3 testdaken op een rijtje

In Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen startte men bijna tegelijkertijd een experiment met ‘slimme daken’. Begin deze week bezocht ik zo’n slim dak in Antwerpen. Daar test KU Leuven 3 soorten groene daken. De daken zijn opgebouwd uit een substraatlaag tussen de 6 en 20 cm waarop planten groeien met daaronder een filter waarlangs het regenwater in de wateropslag terechtkomt.

Een doorsnede van de verschillende lagen.

Deze daken vangen regenwater op waarmee de planten worden geïrrigeerd (via een capillair systeem met wieken). Maar wat is er nu juist zo ‘slim’ aan? De technologie die erachter zit (of moet komen).

Bedoeling is dat slimme daken de riolering helpen ontlasten bij zware onweders die soms overstromingen veroorzaken. Door rekening te houden met de weersvoorspellingen zal het dak water gecontroleerd afvoeren: voor het onweer om voldoende plaats te maken voor de zware regenval en na het onweer, wanneer de rioleringen niet meer overbelast zijn.

Zo’n dak is ook heel goed voor de biodiversiteit.

Fancy! Natuurlijk red je met 1 slim dak de wereld of zelfs je straat niet. Pas wanneer er voldoende daken in dezelfde buurt dit systeem toepassen, kan je er overstromingen in de stad mee voorkomen. De onderzoekers hadden heel optimistisch berekend dat er 750.000m² plat dak beschikbaar is in het historische centrum van Antwerpen. Helaas moeten de daken het gewicht aankunnen van het platte dak. Ook de investeringskost voor zo’n dak is niet mals.

Maar ook zonder de achterliggende technologie kan je een dak klimaatrobuust maken. Stad Antwerpen lanceert daarvoor een bijzondere oproep. Maar lieve lezers, dat is voor een volgend blogbericht.