Een gratis huis voor gierzwaluwen

Mijn perfecte zomeravond: een grote citronellakaars flakkert in de schemering van onze stadstuin. We nippen van onze rosé en nemen nog een olijfje of twee, terwijl we genieten van elkaars gezelschap en de zon nog nagloeit op onze gezichten. Dan horen we een piepend ‘srie-srie’: de gierzwaluwen zijn er weer.

Gierzwaluwen spenderen bijna hun hele leven in de lucht.

Gierzwaluwen zijn, anders dan de naam het doet vermoeden, meer verwant met de kolibrie dan met de boeren- of huiszwaluw. Ze leven 3 maanden per jaar in België en Nederland: van eind april tot begin augustus. Je vindt ze vooral in oude stadswijken, want ze maken hun nesten het liefst in de kieren en spleten van oude dakranden.

Het aantal gierzwaluwen in de stad neemt elk jaar helaas af. Door renovatie en isolatie van oude daken vinden de vogels geen broedplekken meer. In Antwerpen heeft Natuurpunt er nu iets op gevonden: gratis nestkasten voor gierzwaluwen. De stad en de districten Berchem, Borgerhout en Antwerpen verdelen in totaal 130 nestkasten. Het lijkt misschien weinig, maar niet elk huis is hiervoor geschikt. Want dit is de beste plek voor de nestkasten:

  • Een dakrand die gericht is naar het noorden of het oosten is het best.
  • Er is een vrije valhoogte van minimaal 5 meter nodig.
  • Bomen, palen of draden mogen de aanvliegroute niet belemmeren.
  • Gierzwaluwen leven in kolonies. Probeer dus meerdere kasten te hangen of overtuig uw buren.

Wij hebben geen plek die aan alle eisen voldoet, maar jij misschien wel? Vraag dan je gratis nestkastje aan via vogelwerkgroep@natuurpuntantwerpenstad.be.

Inheemse plantenmarkt 2017

Natuurpunt organiseert voor de derde keer een inheemse plantenmarkt in Antwerpen. Nieuw vanaf dit jaar is dat je er ook autochtoon plantengoed kan kopen.

Het verschil? Soorten kunnen dan wel inheems zijn (dus van nature in onze streek voorkomen) maar het plantmateriaal dat je van zo’n soort in de winkel koopt kan afkomstig zijn van een andere streek in de wereld (bijvoorbeeld een Vlier die men in de Kaukasus is gaan halen). Deze planten zijn dan evengoed niet aangepast aan onze lokale omstandigheden.

Autochtone planten daarentegen groeien hier al duizenden jaren en zijn daardoor aangepast aan de lokale bodem- en klimaatcondities.

De bloemen en bladeren van daslook zijn heel lekker in een salade (en je ademt stinkt niet achteraf, ha!)

Wilde asperge, daslook, tongvaren, wilde cichorei…Met een keuze uit zo’n 80 soorten is de plantenmarkt een echte aanrader. Als je voor 31 maart besteld, krijg je 10% korting.

Praktisch:

Inheemse plantenmarkt Antwerpen op 30 april van 10u tot 17u, op het plein aan de Kloosterstraat en Goedehoopstraat, 2000 Antwerpen. Planten bestellen en meer informatie via www.wilderisbeter.be.

Vlinders tellen

Veel genieten van de tuin is er deze week niet bij, nu de regen uit de lucht blijft vallen. Ach, dan moet ik deze week de planten zelf geen water geven. En als we de weersvoorspellingen geloven klaart het dit weekend op: precies op tijd voor het nationaal Vlindertelweekend.

Tijdens de nationale vlindertelling in Vlaanderen en Nederland is het de bedoeling om minstens een halfuur lang vlinders in de tuin te tellen. Wij proberen het record van vorig jaar te verbreken. Toen zagen we 3 vlinders: een boomblauwtje, een klein en een groot koolwitje. Dat kan beter! Ik heb niet voor niets mijn koolplanten opgeofferd, beste vlinders.

Een rups op de bloemkool

Een rups op de bloemkool

Iedereen kan meedoen: of je nu een tuin hebt of een piepklein terras. Een paar tips om vlinders te lokken:

  • Zet geurige kruiden zoals lavendel, tijm, munt en rozemarijn. Deze planten doen het heel goed in potten en passen zelfs op het kleinste balkon.
  • Heb je plaats voor een moestuin, dan doen de bloemen van de framboos, erwten en tuinbonen het goed.
  • In de bloemenborder komen de vlinders vooral langs bij nectarrijke planten zoals kruipend zenegroen,  koninginnekruid en hemelsleutel. Topper in onze tuin blijft IJzerhard (Verbena).
  • Zorg voor een zonnige en beschutte plek in de tuin, vlinders houden niet van wind, wel van warmte.
  • Niet veel plek? Met een bord rottend fruit en een schaal suikerwater kan je ze ook aantrekken.
Koolwitje op de Verbena

Koolwitje op de Verbena

Je noteert van elke soort het grootste aantal dat je op één moment tegelijkertijd waarneemt. Surf naar www.vlindermee.be voor België en www.vlindermee.nl voor Nederland om je telling door te geven. Om de vlinders te determineren, gebruikte ik de handige site van Vlindernet.

Ik ben benieuwd of de atalanta weer de meest getelde vlinder wordt in Vlaamse en Nederlandse tuinen. Welke vlinders zie jij in je tuin het vaakst?

Vogels tellen

Dit weekend zie ik ze hopelijk vliegen. Tijdens de nationale vogeltelling bedoel ik. Woon je in België of Nederland en wil je ook mee doen, tel dan op 16 en 17 januari 2016 een halfuur de vogels in je tuin.

Een simpele duif

Een simpele duif

Je telt het hoogst aantal vogels van een soort die tegelijkertijd in je tuin zit. Een paar tips:

  • Zitten er veel vogels tegelijk op de voederplank? Maak een foto en je kan daarna rustig controleren hoeveel vogels je zag.
  • ’s Morgens vroeg zijn vogels het meest actief en valt er dus het meest te tellen.
  • Overvliegende vogels tel je niet.
  • Je moet geen onderscheid maken tussen vrouwtjes- en mannetjesvogels.
  • Heb je hulp nodig bij het herkennen van vogels? Op deze website vind je een lijst met foto van de meest voorkomende tuinvogels of download de app Tuinvogels van Vogelbescherming Nederland.

De resultaten van je telling geef je door via deze Belgische website en deze Nederlandse website. In 2015 werd de huismus het meest geteld. Op nummer 2 stond de koolmees en op nummer 3 de merel (in Nederland) en de vink (in België).

In onze tuinen zien we vooral duiven en merels. Meeuwen horen we wel heel vaak overvliegen, maar strijken raar of zelden neer in onze tuin.

Antwerpenaren gezocht voor geveltuin

Het stond vandaag nog in de krant: steeds meer gezinnen trekken uit Antwerpen weg, op zoek naar het groen. En eerlijk gezegd kan ik ze geen ongelijk geven. Als je vergelijkt met andere grote, buitenlandse steden is Antwerpen maar grauw en grijs.

Vorige week waren we bijvoorbeeld in Berlijn en daar vind je in bijna elke straat wel een klein (of groot) park en zie je overal groene balkons en gevels. Eerder al viel het ons op hoe groen Madrid is of zelfs Londen!

Een van de vele fleurige balkons in Berlijn.

Een van de vele fleurige balkons in Berlijn.

Opsinjoren en Natuurpunt proberen met een nieuwe actie wat meer groen in de Antwerpse straten te brengen. Daarvoor zoeken ze bewonersgroepen in het district Berchem, 2000, 2018 en 2060 Antwerpen die graag een geveltuin willen aanleggen. Er zijn vast wel een paar Antwerpenaren die deze blog lezen, dus maak ik even wat reclame…

Wie mee wil doen, moet 7 andere bewoners uit zijn straat zoeken die ook een geveltuin willen aanleggen. Opsinjoren geeft dan elke bewoner 15 euro voor de aankoop van planten en Natuurpunt levert de (inheemse) planten aan.

Op 30 september is er een infoavond van 19.30u tot 20u in Thomas More, Kronenburgerstraat 62-66, 2000 Antwerpen. Daar geeft de organisatie uitleg over geveltuinen aanleggen, te combineren planten en praktische hindernissen.

Op 21 november worden de planten geleverd en aangelegd. Voor meer info kan je terecht bij Opsinjoren.

Een groen plan voor Antwerpen

Ze zeggen wel eens dat Antwerpenaren over alles een mening hebben. (Zelf heb ik daar geen mening over.)

Waar ik wel een mening over heb, is het groen in de stad – en dan vooral het gebrek eraan. Toevallig is ook het Antwerps stadsbestuur daarmee bezig. En alle Antwerpenaren mogen hun gedacht erover zeggen!

Koningskaars in natuurgebied 'De Oude Landen' in Ekeren.

Koningskaars in natuurgebied ‘De Oude Landen’ in Ekeren.

De stad werkt namelijk op dit moment een Groenplan uit. In juni keurde het college het voorontwerp goed. Maar nu is het de beurt aan de Antwerpenaren zelf. Gelukkig is het niet nodig om het voorontwerp door te worstelen (maar het mag, laat je vooral niet tegen houden). De stad heeft samen met Natuurpunt, Antwerpen aan ’t Woord en het stedelijk wijkoverleg iets veel leukers bedacht: stadswandelingen in het (toekomstig) groen!

Samen met een gids kan je de wandelingen volgen en je mening geven over de plannen van de stad. Wanneer en waar deze wandelingen plaatsvinden, vind je op deze website. Op 25 augustus bijvoorbeeld kan je wandelen in het Laagland (in de districten Merksem en Ekeren) waar de stad aan stadslandbouw wil gaan doen.

Reiger in natuurgebied 'Het Rot'.

Reiger in natuurgebied ‘Het Rot’.

Wie de wandeling met gids niet kan meevolgen, kan op eigen houtje gaan kijken. Daarvoor kan je per groene zone een wandelroute downloaden op diezelfde website. Stadsbewoners kunnen de bijhorende vragen invullen en het antwoordformulier aan de stad bezorgen. Zo kunnen ze toch rekening houden met jouw mening.

Dus beste stadsgenoten, laat van je horen! ’t Is nu of nooit…

Wonderlijk wild in de tuin

Natuurpunt en Velt, twee organisaties die zich inzetten voor meer biodiversiteit, lanceerden dit jaar samen de campagne ‘Wonderlijk wild’. Ze selecteerden 11 stappen om van je tuin een plek te maken waar dieren en planten zich thuis voelen.

Ik denk dat onze stadstuin best goed is voor de biodiversiteit, maar hoe scoren we nu echt op de schaal van Wonderlijk wild?

1. Maak een vijvertje.

Daar heb je het al. Geen vijver te bespeuren in onze tuin. Een beetje wegens plaatsgebrek, een beetje omdat ik vrees dat water in de tuin muggen aantrekt. Het eerste argument is niet echt terecht, zo zag ik op Pinterest:

vijverideeAls iemand me kan overtuigen dat het met die muggen ook wel meevalt, zal ik het misschien overwegen.

2. Kweek bessen, groenten of kruiden.

Check, check en check! Wie deze blog kent, weet dat we hier zeker op scoren. Zo staan er op dit moment lavas, mosterdblad, framboos, Japanse wijnbes, rode uien, lycheetomaten en erwten.

3. Plant een boom, struik of klimplant.

Check, check en check! Een tijd geleden hebben we de vreselijke slangenden omgehakt, maar ondertussen staat er weer een boom(pje) in onze tuin: een vijg die we in een pot kweken. Iets compacter en vriendelijker dan die grote prikboom. Daarnaast staat er een mooie hortensiastruik, nog een cadeautje van de vorige eigenaars en hebben we clematis, wilde wingerd en blauwe regen gepland die tegen de muur klimmen.

De bloemen van blauwe regen ruiken echt geweldig.

De bloemen van blauwe regen ruiken echt geweldig.

4. Laat bladeren liggen.

Check! Een onderhoudsvriendelijke tip die ik al jaren toepas. Dode bladeren zijn uiteraard heel goed voor de bodem, maar ook voor de fauna in je tuin. Veel egels zul je bij ons niet zien (of ze moesten plots over muren kunnen klimmen), maar toch is er best veel leven te bespeuren tussen het plantenafval.

5. Composteer je afval.

Check! Onze wormenbak doet het, na een valse start, heel goed.

6. Maak een tipi.

Leuk idee, maar waar in onze tuin zou ik daar nog een plek voor moeten vinden? Of telt de constructie die we voor onze erwten bouwden ook?

Ok, een echte tipi is het niet.

Ok, een echte tipi is het niet.

7. Bouw een thuis voor dieren.

Check! Zoals ongeveer alle tuiniers hebben we ook een insectenhotel. De onze zou hommels, bijen en lieveheersbeestjes moeten aantrekken, al is het voorlopig nog heel rustig in het hotel.

8. Maak een blotevoetenpad.

Wie heeft er een pad nodig als je tuin zo klein is als de onze? Het is ofwel terras ofwel moestuin- en bloemenborder en dus helaas geen plek voor een paadje. Ik loop wel graag met blote voeten op het terras, maar dat zal niet genoeg zijn voor een extra punt.

9. Plant een haag.

Nope, niet bij ons. Als we de betonplaten weghalen die we met de buren delen, zakken onze tuinen in vanwege het grote hoogteverschil. Buiten katten moeten we toch geen grote dieren als egels of kikkers verwachten in deze ommuurde tuinen. Helaas pindakaas!

10. Bloemen, bloemen, bloemen.

Check! We proberen (bijna) het jaar rond bloemen te zien in onze tuin. Het begint meestal met de blauwe druifjes en eindigt met de sedum.

In het najaar bloeit de sedum.

In het najaar bloeit de sedum.

11. Laat van je horen.

Check! Op de Ecotuindagen van Velt heb ik mijn formulier gedeponeerd in de doos, maar je kan het ook online doorsturen.

Score: 7/11

Persoonlijk vind ik de score niet slecht voor een kleine stadstuin. Het kan altijd nog beter. Misschien toch eens nadenken over een vijver(tje).

Hoeveel scoor jij?

Inheemse plantenmarkt

Hoeveel inheemse planten staan er in jouw tuin? Als ik rondkijk, dan zie ik bijvoorbeeld vinca minor, campanula, bosaardbeien, bieslook en marjolein.

Onze Campanula trekt veel bijen aan.

Onze Campanula trekt veel bijen aan.

Volgens Natuurpunt is elke plant van hier tegelijk een ganse biotoop. Inheemse planten leven samen met veel meer micro-wezens dan wij voor mogelijk houden. Uitheemse planten daarentegen trekken veel minder organismen aan. De lokale organismen kunnen hen namelijk niet herkennen, eten, erin huizen of erop paren. Ze hebben er weinig of niks aan.

Om inheemse planten te promoten, organiseert Natuurpunt op 19 april een inheemse plantenmarkt in Antwerpen. Meer info vind je via deze link.

NAS_plantenmarkt_FB-EVENT

Voor mij gaat stadstuinieren ook over meer biodiversiteit in de stad brengen. Ik ga dus zeker even kijken en misschien vind ik er nog wel een of twee mooie varens voor het schaduwhoekje in onze tuin…

 

Vlinders gezocht

Ik heb mijn vlinderbril opgezet en zal vandaag en morgen bijhouden hoeveel Schmetterlingen in onze tuin neerstrijken, tijdens het Vlinderweekend van Natuurpunt. Bedoeling is om minstens een halfuurtje bij te houden welke vlinders er in je tuin langskomen. Meer informatie hierover vind je op deze flyer.

De afgelopen maand kregen we al gezelschap van deze vlindertjes:

Kleine vos

Kleine vos

Koolwitje

Koolwitje

Boomblauwtje

Boomblauwtje

Om de vlinders te determineren, gebruikte ik de handige site van Vlindernet. Hopelijk krijg ik dit weekend weer wat nieuwe soorten te zien.

Wat fladdert er bij jullie rond?

update 4 augustus: Afgelopen weekend hebben we slechts een (1) vlinder gespot…Een bruin zandoogje denk ik, al ben ik niet zeker. Het diertje was net iets sneller dan onze camera… De resultaten die Natuurpunt verzamelde staan hier. Op dit moment is de kleine vos nog de meest voorkomende vlinder.

Torenhoog

Gisteren trok ik met een vriendin de stad in. Niet om solden te shoppen, maar om vogeltjes te kijken vanuit de Boerentoren.

Dat was alleszins het plan. Natuurpunt heeft namelijk deze zomer post gevat in de grote inkomhal van de Boerentoren (ook wel KBC-toren genoemd) op het einde van de Meir, de grootste winkelstraat van Antwerpen.

Je kan er de bescheiden tentoonstelling met luchtfoto’s van Wouter Pattyn bezoeken of je slag slaan in de pop-up winkel. Daarnaast zet Natuurpunt een aantal natuurgebieden in Antwerpen in het voetlicht, zoals de Oude Landen (Ekeren) of het Rot (Linkeroever).

Maar wij kwamen eigenlijk voor het bezoek aan de Panoramazaal van de Boerentoren. Een gids zou ons de stadsnatuur vanuit vogelperspectief laten zien. Zou inderdaad, want laat het nu een vreselijk mistige dag geweest zijn gisteren. Het zicht strekte zich amper uit tot de schelde. Toch waren we onder de indruk van het panorama, als je de bouwsteigers (de toren wordt gerenoveerd) kan wegdenken.

Zelfs met verrekijkers bleef het zicht beperkt. Op de achtergrond zie je de politietoren (rechts)

Vogeltjes, waar zijn jullie?

Gelukkig is er nog een herkansing mogelijk op  26/7, 9/8 of 23/8 tussen 13u en 17u. Toegang is gratis. Vogelfanaat of niet, allen daarheen, zou ik zeggen. De 26ste verdieping van de toren is normaal gezien niet toegankelijk voor het grote publiek.

Je kan vanaf de toren in de tuin van de kathedraal gluren (niet te zien op de foto...)

Je kan vanaf de toren in de tuin van de kathedraal gluren (niet te zien op de foto…)

Meer info vind je hier.