Voedselbossen in Rotterdam

Vorige maand fietste ik samen met andere stadstuiniers onder leiding van Moestuinman Max langs verschillende permacultuurprojecten in Rotterdam. Een algemeen verslagje over de tour en permacultuur in de stad verscheen al eerder op deze blog (klik).

Ik had het toen al heel even over de voedselbossen in Rotterdam. Vandaag wil ik er iets langer over uitweiden. Hopelijk vinden jullie het concept even interessant als ik!

Moestuinman Max aan het voedselbos in Schiebroek

Voedselbossen passen perfect in de filosofie van de permacultuur. Voor wie er niet zo bekend mee is (zoals ik tot voor kort): dat is een manier van tuinieren waarbij men rekening houdt met het natuurlijke ecosysteem. Het verschil met biologische landbouw is dat permacultuur vooral werkt met meerjarige planten, het niet aan wisselteelt doet en de bodem amper bewerkt.

Wat past er beter in dit principe dan een voedselbos? Moestuinman Max startte er twee op in Rotterdam: eentje in een stadspark in de wijk Kralingen-West en eentje naast de stadsboerderij Natuurtalent in Schiebroek. Er groeien uiteraard alleen eetbare bomen, zoals perzik- en nashipeerbomen, maar ook minder bekende soorten zoals een Chinese mahonieboom, met blad dat smaakt naar uiensoep met kaas (for real, ik heb het geproefd).

De ingang van het voedselbos in het stadspark van Kralingen-West

Er staan ook lindebomen die ze constant snoeien. Het jonge blad kan je gewoon eten. De Szechuanpeperboom geeft bijvoorbeeld besjes die je als peper kan gebruiken.

Permacultuurboeren moeten wel geduld hebben. Zo’n bos is uiteraard niet volgroeid in een paar jaar. Het zou volgens Max zo’n tien jaar duren voordat het bos volgroeid is. In tussentijd valt er al af toe iets te oogsten. De aanleg van het bos is het meeste werk, daarna vraagt het weinig beheer. Je hebt geen meststof of bestrijdingsmiddelen nodig, het bos regelt zichzelf.

In het voedselbos vallen de bomen voorlopig nog amper op tussen het onkruid.

Wat ik knap vind, is dat men het onkruid rond de aangeplante bomen gewoon laat staan. Volgens Max beschermt het onkruid de bomen en verbeteren ze de bodem. Het heeft geen zin om al meteen de juiste onderbegroeiing aan te planten, want deze planten hebben schaduw nodig die de onvolgroeide bomen op dit moment niet kunnen geven.

De bewoners uit deze gebouwen waren eerst niet opgezet met het bos.

Het bos in Kralingen kreeg in het begin veel tegenkanting van de buurt, die de aanplanting ‘rommelig’ vond. Op het eerste gezicht botst het wel met de perfect aangelegde perken in de rest van het stadspark. Maar zodra mensen horen wat de bedoeling is, worden ze enthousiast. Het is toch ook een geweldig project, niet?

Permacultuur op de fiets

Ik zou beter een treinabonnement Antwerpen-Rotterdam nemen. Een paar weken nadat we de stad bezochten voor het evenement Verborgen Tuinen zat ik afgelopen vrijdag alweer in Rotterdam. Deze keer voor een fietstocht langs permacultuurprojecten in de stad…

In Rotterdam gebeurt heel wat rond stadslandbouw en -tuinieren: een paddenstoelenkwekerij in een voormalig tropisch zwembad, een grote moestuin op een dak, projecten met varkens, een stadsboerderij,… Je kan het bijna zo gek niet bedenken en Rotterdam heeft het. Als Antwerpenaar ben ik hier best jaloers op!

Moestuinman Max voor zijn voedselbos in Schiebroek.

Een paar dagen geleden ontdekte ik al fietsend nog meer boeiende stadslandbouwprojecten tijdens de rondleiding van Moestuinman Max. Max is een echte pionier die op verschillende plekken in de stad experimenteert met permacultuur. Voor mij was het een eerste kennismaking met permacultuur en het is me meteen goed bevallen!

Met de fiets trokken we de hele stad door.

Permacultuur is een manier van tuinieren waarbij men rekening houdt met het natuurlijke ecosysteem. Het verschil met biologische landbouw is dat permacultuur vooral werkt met meerjarige planten, het niet aan wisselteelt doet en de bodem amper bewerkt.

Wat ikzelf heel mooi vind, is dat men elke plant respecteert voor zijn functie. Zo wordt er heel anders naar onkruid gekeken: het is nuttig om natuurlijk evenwicht van de bodem te herstellen. Op een arme bodem zie je al snel pioniersplanten als distel en haagwinde. Wanneer deze sterven, geven ze voedingstoffen af aan de bodem. ‘Onkruid’ vertelt je ook hoe het met je bodem staat. Distels komen vooral voor op een harde bodem, brandnetels vertellen je dat je bodem gezond is.

De voedseltuin baseert zich ook op de permacultuur.

De bodem is bijna heilig in de permacultuur. Je verstoort de grond zo min mogelijk wat betekent dat je in permacultuurtuinen best netjes op de paden blijft! Een keer per jaar (in de winter) krijgt de bodem vaak een dikke compostlaag. Verder doet men aan mulchen (de grond bedekken met bijvoorbeeld stro of bladafval) om uitdroging van de grond te voorkomen en voeding terug te geven aan de aarde. Onkruid wordt in sommige gevallen wel gewied, maar dan bij voorkeur afgeknipt tot op de grond, zodat de wortels in de aarde blijven en de grond niet omgewoeld wordt. De dode wortels composteren én zorgen voor nieuwe irrigatiekanalen.

Het onkruid staat hoog in dit voedselbos in wording.

Na de fietstoer kijk ik weer heel anders naar mijn tuin:

• Beter mulchen. Ik moet zeggen dat het de afgelopen weken niet zo goed voelde om onze tuin zo vaak water te geven tijdens de warme (en zelfs een paar bloedhete) dagen. Ik mulch al hier en daar, maar toch ligt er nog wat aarde bloot. Dit kan beter!
• Klaver laten staan. In onze tuin hebben we erg veel ‘last’ van klaver. Ik leerde dat klaver een heel erg goede plant is die stikstof uit de lucht haalt en via zijn wortels in de bodem brengt. Planten hebben stikstof nodig om te groeien. Op de kale plekken mag deze plant blijven staan.
• Onkruid anders wieden. Ik vond het erg interessant om te horen dat men in de permacultuur onkruid afknipt en niet uittrekt. Dit ga ik vanaf nu ook proberen.
• Compost strooien. Deze winter ga ik een dikke laag compost over onze grond doen. Ben benieuwd naar het resultaat volgend seizoen, al onthoud ik ook dat permacultuurtuiniers vooral op lange termijn denken…

Heb jij ervaring met permacultuurtechnieken? Ik denk dat mulchen zo wat de meest ingeburgerde is. Hoe houd jij je bodem gezond?

Sowieso is de permacultuurtoer per fiets een aanrader! Meer info via deze link. Fietsen huren kan je vlakbij het centraal station van Rotterdam.

Verborgen tuinen in Kralingen

Dat we plots in een heel andere hoek van Rotterdam terechtgekomen waren, zeiden het lief en ik tegen elkaar. Deze kant hadden we nog nooit gezien: statige huizen met grote voortuinen, houten bootjes die aangemeerd lagen in brede sloten, oldtimers, BMW’s en jaguars geparkeerd in de straat en een grote vijver waar een reiger het plaatje compleet maakte.

Een (stads)vergezicht uit Kralingen

We waren aangekomen in Kralingen, een Rotterdamse wijk die amper het gevoel geeft in een stad te zijn. Hier bezochten we vijf tuinen die meededen aan het evenement ‘Verborgen Tuinen’.

Een van de tuinen bleek een buitenbeentje, want het was niet alleen ontworpen door de bewoonster zelf, het mocht ook allemaal iets minder strak en netjes zijn.

De tuin loopt nog vele meters door in een klein bos. Bij het huis ligt een terras met een bescheiden  waterpartij, waarna de tuin overloopt in verschillende delen die door borders en hagen van elkaar gescheiden zijn.

De hond vond het bezoek allemaal best.

Er liep ook een enthousiaste jack russell rond die met een bal zeulde. Het baasje vroeg om hem niet te veel aandacht te geven, want het beest was de dag ervoor bijna dood van vermoeidheid.

Een charmante tuin. Heel anders, maar niet minder bijzonder, waren de vier overige tuinen in Kralingen. De Tuin Zomerlust bijvoorbeeld bestond uit symmetrische borders omzoomd met lage buxushagen. De omheining was volgroeid met hedera (klimop).

Een perfect symmetrische tuin met centraal een grote waterpartij.

De hagen worden door tuinmannen onderhouden, de border houdt de bewoonster van het huis zelf bij. Ze moet wel heksentoeren uithalen om in het midden van de border te tuinieren.

Ondersteuning voor de borderplanten.

Wat ik uit deze tuin onthield waren de manieren om borderplanten te ondersteunen. De delphiniums (ridderspoor) zijn vastgemaakt aan een nauwelijks zichtbare stok en hoge borderplanten krijgen steun van een rekje. Iets om te onthouden als onze verbena bonariensis (ijzerhard) weer de hoogte in gaat.

Stadstuinontwerp van Arend-Jan van der Horst

In de piepkleine stadstuin ontworpen door Arend-Jan van der Horst overheerste vooral het groen. Een zeven meter hoge haag uit beuk en hedera is misschien wel imposant, maar ik miste hier kleur. Alles was strak geboetseerd als een kunstwerk. De eigenaar haalde een beetje blasé zijn schouders op toen ik vroeg naar de naam van een boompje. Nadat hij het tuinontwerp had geraadpleegd, bleek het photinia (glansmispel) te zijn.

De tuin van Van der Lingen

De tuin van Van der Lingen had een prachtige vijver met lelies en een gezellig terras dat overdekt was door een houten constructie waarop rozen en wisteria (blauwe regen) groeiden. Ook hier veel niveauverschillen, jammer dat er veel delen opgevuld waren met grind. Dat geeft mij meer het gevoel op het terras van een restaurant te staan dan in een privé tuin.

Voor de laatste tuin moesten we een heuse slotgracht over. Het tuinhuis was zo groot als onze woonkamer. De tuin zelf was erg afwisselend: buxushagen en hedera bleken erg populair in Kralingen, maar verder ook een grote verscheidenheid aan planten en bomen.

Achteraan lag er een grasveld waar je voor honderd man leuke tuinfeesten kan organiseren. Tegen het huis stonden verschillende rozenstruiken. Verder veel groen van onder andere  alchemilla mollis (vrouwenmantel) en hosta’s afgewisseld met kleuren van bijvoorbeeld digitalis (vingerhoedskruid) en geranium silvaticum (bosooievaarsbek).

Dit was het laatste stukje in de reeks over de ‘Verborgen Tuinen’ in Rotterdam. Ik hoop dat jullie het leuk vonden om te lezen over het schoolplein dat een tuin werd en de hoogste boerderij van de stad. Ik heb in ieder geval veel ideetjes opgedaan voor onze stadstuin!

Stadslandbouw op het dak

Eerder op deze blog vertelde ik over ‘Verborgen Tuinen’, een jaarlijks evenement in Rotterdam waarbij tientallen tuinen hun deuren openzetten. Ik nam jullie mee naar de tuin van De Omscholing, waar een voormalig schoolplein omgetoverd werd tot gezellige, gemeenschappelijke tuin.

De dakboerderij

Vandaag geef ik een impressie van ons bezoek aan de DakAkker, een stadsboerderij op het dak van Schieblock, een groot gebouw aan het Hofplein. Op het dak verbouwt men groente, fruit en kruiden en worden er zelfs honingbijen gehouden.

Bijenkasten op het dak.

De DakAkker functioneert als proefopstelling om te experimenteren met verschillende manieren van groene daken. De Dakakker werd in april 2012 aangelegd door Binder Groenprojecten naar het idee en ontwerp van ontwerpbureau ZUS [Zones Urbaines Sensibles] en ontwikkeld in samenwerking met het Rotterdams Milieucentrum. De millieukundige van het milieucentrum onderhoudt de tuin en bijenkasten samen met vrijwilligers.

Het is best indrukwekkend, een moestuin op deze hoogte. Het zicht over de stad is geweldig. Aan de ene kant van het dakpaviljoen staan bijenkasten en een bloemenwei. Aan de andere kant ligt de grote moestuin.

In hoge bakken teelt men vooral kruiden, zoals munt en citroenmelisse. Tegen de bakken groeien verschillende soorten zonnebloemen en op het dak zelf groeien groenten als bonen, aardappelen, uien en kool. Ook staan er een paar bessenstruiken (rode bessen, kruisbessen, Japanse wijnbes).

Zelfs op deze hoogte knabbelt er iets aan de kolen.

De planten lijken tussen de kiezelstenen te groeien, maar dat blijkt daktuinsubstraat te zijn uit (onder andere) gebroken dakpannen. Het materiaal houdt voedingsstoffen goed vast, in tegenstelling tot bijvoorbeeld lavakorrels. Het water kan gemakkelijk wegstromen, zodat de wortels niet nat blijven.

Als je een sedumdak wil aanleggen, is 4 cm substraat voldoende. Voor een moestuin heb je maar liefst 25 cm substraat nodig. En een stevig dak, want per cm substraat moet je 15 kilo per m³ rekenen.

Wij dromen ook van een groendak, liefst eentje waar we groenten op kunnen kweken. Maar daar zullen we eerst nog een paar jaar voor moeten sparen, want het is niet goedkoop – zeker als je eerst je dak onder handen moet nemen.

Er zijn genoeg redenen om voor een groendak te kiezen. Je helpt onder andere de biodiversiteit, het isoleert je huis en je dak gaat langer mee (als het voorzien is op het gewicht uiteraard, haha).

Wat zijn jouw ervaringen met groendaken? Heb je er een of droom je er zoals wij van?

Van schoolplein tot stadstuin

De eerste tuin die we afgelopen zondag bezochten tijdens het evenement ‘Verborgen Tuinen’ in Rotterdam, was die van De Omscholing. Meer dan de omschrijving op het plannetje (‘Schoolplein wordt prachtige tuin’) wisten we niet, maar het was genoeg om ons nieuwsgierig te maken.

We kregen er geen spijt van! De Omscholing bleek een voormalige gemeenteschool te zijn geweest waar sinds 2009 negen gezinnen wonen. Buiten de – inderdaad prachtige – tuin zijn er geen gemeenschappelijke ruimtes. Elk gezin heeft bovendien zijn eigen (dak)terras.

Marilene leidt ons rond.

We werden rondgeleid door Marilene Vermeulen, een van de bewoners, en toevallig ook een van de ontwerpers van Tuinatelier Herman & Vermeulen. Ze hebben ook een blog dat ik wel eens volg. Dat ontdekte ik natuurlijk helemaal op het einde van het bezoek.

In deze tuin wordt geleefd, dat is meteen duidelijk. Er staat een lange tafel waar de bewoners soms samen eten, er is ruimte om te spelen en te genieten van de kleuren en het zonnetje. Achter het gebouw ligt de composthoek en er is ook een kleine moestuin met een groot insectenhotel en konijnen. De platanen zijn ongeveer even oud als het schoolgebouw, zo’n honderd jaar oud.

Eilanden van kleur op het voormalige schoolplein

De borders zijn omzoomd met oude stenen uit het schoolplein. De tuin wordt onderhouden door een groepje bewoners, helaas is niet iedereen te mobiliseren voor het werk in de tuin.  Nepeta (kattenkruid), aliums (sierui), geranium sylvaticum (bosooievaarsbek) en pioenrozen groeien vrolijk door elkaar in de borders. De aliums en geraniums komen we ook in de meeste andere tuinen tegen die we daarna bezoeken.

Er is creatief en speels omgegaan met de beschikbare ruimte. Van deze tuin onthoud ik vooral de rotstuintjes in gerecycleerde schoolpleintegels en de weelderige borders vol kleur. Een aanrader voor wie volgend jaar de Verborgen Tuinen bezoekt.

Verborgen tuinen in Rotterdam

Gisteren trokken het lief en ik op daguitstap naar Rotterdam. De Euromast, Museum Boijmans Van Beuningen en de Kubuswoningen lieten we links liggen. In plaats daarvan bezochten we 8 van de ruim 90 tuinen die meededen aan ‘Verborgen Tuinen’.

Het evenement wordt al voor de 15de (!) keer georganiseerd om stadsbewoners te inspireren om met groen aan de slag te gaan en is een manifest tegen de verstening van voor- en achtertuinen.

Een plattegrond van de deelnemende tuinen.

Via de website hadden we vooraf een plannetje uitgeprint en een selectie gemaakt. Niet simpel, maar uiteindelijk kozen we voor een aantal huizen uit de route ‘Midden’: onder andere de Dakakker en de Omscholing, waarover ik later zal schrijven.

Uiteindelijk belanden we ook nog bij 5 tuinen in Kralingen, een chique wijk in het oosten van de stad. Ook daarover later meer. Eerst neem ik je mee naar een kleine stadstuin in het westelijke deel van de stad.

Ondanks de bescheiden oppervlakte, was er nog plek voor een speelhoekje.

De tuin zal qua oppervlakte niet veel groter zijn dan onze tuin (die ongeveer 24m² is) en loopt in een L-vorm achter het huis. Hoge bomen rondom brengen veel privacy en zorgen tegelijkertijd ook voor schaduw. Logisch dat er veel schaduwminnende planten staan, zoals vinca minor (klein maagdenpalm),  verschillende hostasoorten (bijvoorbeeld hosta sieboldiana ‘Elegans’) en alchemilla mollis (vrouwenmantel).

Wat me vooral verraste was de hoeveelheid bomen op zo’n kleine oppervlakte: een paar magnolia’s, een vijgenboom, twee appelbomen en prunus (Japanse kers).

Klimhulp uit inox voor de framboos.

Wat wij vooral van deze tuin onthouden waren twee manieren om klimhulp te voorzien. De blauwe druif werd gesteund door wapeningsijzers (of betonstaal). De framboos werd geleid met een kabel uit inox. Handig!

De omkasting voor de druif.

Het moestuinhoekje bestond uit twee bloembakken aan de muur bevestigd in een zonnig hoekje. Of ze veel broccoli kunnen oogsten, betwijfel ik, maar het is wel een goede oplossing voor een kruiden- of slahoekje.

Aan de muur moestuinbakjes met onder andere tomaat en broccoli van de Albert Heijn.

Wordt vervolgd…

4x binnengluren bij de buren

Juni staat voor de deur…En mijn agenda belooft dat we ons die maand niet zullen vervelen. Elk weekend is er wel een of ander leuke tuindag of evenement waarbij je mag  gluren bij de buren. Is het toeval of zijn tuinen net dan op hun mooist?

Weekend van 6-7 juni

Op zaterdag is het Dag van de Stadslandbouw in Nederland. In Den Bosch kan je bijvoorbeeld meedoen met de Wildplukwandeling en in Haarlem kan je een zelfoogsttuin bezoeken.

Klinkt erg interessant, maar net datzelfde weekend zijn het Ecotuindagen van Velt. 170 tuinen in Vlaanderen en Nederland zetten dan hun tuinpoortjes open. Tuinblogger Muggenbeet doet bijvoorbeeld mee. Ik ga proberen een paar tuinen in Antwerpen te bezoeken.

Weekend van 13-14 juni

Het weekend erop trekken we naar Rotterdam om inspiratie op te doen tijdens Verborgen Tuinen 2015. Voor 2 euro kan je een weekend lang binnengluren bij bijzondere groene plekken in Rotterdam.

Maar voor we naar Rotterdam vertrekken, brengen we MARTA nog een bezoekje. MARTA is een Antwerpse boerenmarkt op het Kievitplein (achter het Centraal Station). De markt promoot lokale en biologische groenten recht van de producent. Niet slecht.

Weekend van 20-21 juni

Groei & Bloei, de grootste tuinvereniging van Nederland en België, organiseert dat weekend het Open Tuinen Weekend. Meer dan 1.000 leden stellen hun tuinen open voor het publiek. Welke tuinen dat precies zijn, is even zoeken op de websites van de deelnemende lokale afdelingen.

Als extraatje kan je op 20 juni een tegel inleveren bij Intratuin. In ruil krijg je twee gratis vlinder- of bijenlokkende planten. Leuk!

Weekend van 27-28 juni

Ten slotte, in het laatste weekend van de maand, organiseert De Verborgen Kloostertuin, de samentuin waar ik (min of meer) actief ben, een officiële inhuldiging op zondag 28 juni. Van 12-14u is iedereen welkom om een kijkje te nemen in de tuin, een hapje mee te eten van onze verse groenten en tips op te doen over hoe je zelf een samentuin kan opstarten. Plaats van afspraak is de samentuin op het Zuster-der-Armenplein in Antwerpen-Noord.

Een zelfgeknutseld plantenafdak van wilgentenen in onze samentuin.

Hopelijk heb ik in juni ook nog tijd om eens af en toe van mijn eigen tuintje te genieten. Gelukkig vraagt een kleine stadstuin weinig onderhoud, haha.

Misschien tot op een van deze evenementen?

Landbouw in de stad

In de reeks ‘Tuin in de stad goes Rotterdam’ presenteer ik jullie het grootste stadslandbouwbedrijf van Europa, althans dat beweert het bedrijf zelf.

Het terrein van ‘Uit je eigen stad’ is inderdaad groot. De akkers liggen midden in de fruithaven van Rotterdam. Alles wat men ter plaatse verbouwt, maakt men klaar in het bijhorende restaurant of verkoopt men in de eigen winkel. Slim gezien om de hele keten in eigen handen te houden, niet?

Op de akkers werd eind september vooral veel kool verbouwd.

Anders dan op een doorsnee landbouwbedrijf is er op een kleine oppervlakte een grote verscheidenheid aan gewassen te vinden.

Wat de koks tekortkomen voor een lekkere maaltijd, haalt het bedrijf bij boeren net buiten Rotterdam. Lokaal blijft het sleutelwoord, maar er is zeker aandacht voor het sociale aspect. De appelperensap die ik er dronk, was afkomstig van een sociaal tewerkstellingsproject uit de buurt. En natuurlijk is alles ook biologisch verantwoord!

Groenteafval en restaurantrestjes belanden op hun beurt op de composthoop of bij de kippen. Deze winter wil het bedrijf zelfs starten met het kweken van vissen, gecombineerd met plantenkweek via hydrocultuur.

De winkel van het landbouwbedrijf.

We voelen ons al helemaal thuis: op de kaart van het restaurant staan ‘Vlaamsche’ boterhammen.

Het gezellige terras van het restaurant. In de serre organiseert men regelmatig workshops en andere evenementen.

We hadden geen beter idee kunnen bedenken voor een nazomerse zondagnamiddag in Rotterdam. We nestelden ons in het herfstzonnetje op het terras en genoten van een kom soep en een wandeling tussen de gewassen.

Of het er financieel ook allemaal zo zonnig uitziet – het blijft een commercieel bedrijf – weet ik niet, maar ik vind het geweldig dat er mensen zijn die dit aandurven. Er wordt in ieder geval heel hard gewerkt en nagedacht over landbouw in een tijd dat meer dan de helft van de wereldbevolking in de stad woont. En dat kunnen we natuurlijk alleen maar aanmoedigen.

Autoloze zondag

Nog even volhouden, beste lezer, dit is de voorlaatste blogpost over Rotterdam en dan houd ik er weer een tijdje over op. Toch wil ik jullie deze foto niet onthouden. Zou het niet heerlijk zijn om meer (groente)tuinen te zien dan parkeerplaatsen? Iedereen mag toch even wegdromen, hé…

Een vrolijk idee van een Rotterdammer met een privé parkeerplaats, maar zonder auto.

Meer dan de som der delen

Zoals de trouwe lezer van deze blog weet, vertoefde ik afgelopen weekend in Rotterdam. Op het programma stond onder andere een bezoek aan een oude schoolvriendin die jaren geleden Antwerpen verruilde voor de Randstad. Nele kocht drie jaar geleden een woning op Katendrecht, een Rotterdams schiereiland gelegen tussen de Rijnhaven en Maashaven, ook wel bekend als de thuisbasis van Japie en Arie. Nele’s huis maakt deel uit van een oud gebouwcomplex dat opgedeeld werd in verschillende woningen zoals alleen Nederlanders dat kunnen. Ook over de buitenruimte werd hard nagedacht. Uiteindelijk kwam men met de volgende regeling:

• elke bewoner van een benedenverdieping heeft toegang tot een kleine privé tuin (ik zeg klein, maar de tuinen zijn groter dan de onze);
• elke bewoner van een bovenverdieping heeft toegang tot een klein dakterras (waar Nele zelfs kippen houdt, how cool is that?);
• alle bewoners mogen gebruik maken van een grote gemeenschappelijke tuin.

Nele leidt ons rond in de gemeenschappelijke tuin.

De samentuin in vogelperspectief. Linksonder zie je ook enkele privé tuinen.

Wat opvalt, is de openheid van de tuinen. De privétuinen zijn slechts door een paadje afgesneden van de rest van de tuin. De tuinen bevinden zich op de binnenplaats van een huizenblok en zijn niet toegankelijk voor niet-bewoners. De bewoners komen een keer per maand samen om in de tuin te werken. Je bent niet verplicht om mee te doen, maar er is wel wat sociale druk om je steentje bij te dragen. Ik was helemaal weg van het ontwerp. Er zijn verschillende hoeken en kanten aan de tuin die allemaal een eigen karakter hebben. Zo is er een speelhoek met schommel, een zitplaats waar je rond de vuurmand kan zitten, een kruidenhoek, een grasveld en een serre.

Een gezellig hoekje aan een van de appelbomen.

Twee stappen verder heb je weer een andere kijk op de tuin.

Als ik de tuin in een woord zou omschrijven, zou dat ‘spontaan’ zijn. Paden slingeren doorheen de tuin en in de bloembedden kweekt men ook kruiden en groenten. Kortom, een heerlijke speelparadijs voor stadskinderen en een ideale plek om je buren te leren kennen. Misschien toch maar eens aan onze buren vragen of ze de tuinafsluitingen willen neerhalen?