Moestuinieren en Finland, het lijkt geen voor de hand liggende combinatie. Maar zoals een Finse vriendin uitlegde: er ligt ‘slechts’ 4 maanden per jaar sneeuw, de rest van de tijd kan je prima in de tuin aan de slag!
En dat doen veel Finnen dus. Op balkons, in tuinen en parken. Maar sommigen zien in dat stadstuinieren meer potentieel. Neem nu het project Kääntöpöytä – een mondvol Fins dat ‘draaitafel’ betekent. Via lezingen, workshops en experimenten willen de initiatiefnemers stadslandbouw naar een hoger niveau tillen.
Op een regenachtige ochtend nam ik een kijkje bij het project, dat geprangd ligt tussen treinsporen een eind ten noorden van het centrum van Helsinki. In een voormalig rangeerstation, naast het clubhuis van de lokale petanqueclub, zit Dodo, een organisatie die zich inzet voor duurzame landbouw in zowel binnen als buitenland. ‘Draaitafel’ is een van de projecten van Dodo, en bestaat uit een serre, café, winkel en moestuin. Ik werd er rondgeleid door een van de twintig vrijwilligers, Jaakko.
Jaakko in de moestuin.
In en rond de serre wordt er volop geëxperimenteerd, met peeponics bijvoorbeeld. Peeponics vertrekt vanuit hetzelfde idee als aquaponics: planten laten groeien in water (iets wat ik in Londen voor het eerst met eigen ogen heb gezien – klik hier voor mijn bericht hierover). In het geval van peeponics werk je alleen niet met water, maar met, wait for it, urine.
In de serre experimenteert men met peeponics en op het terras kan je met mooi weer een glaasje drinken.
Op het internet vind je hier en daar wat informatie over hoe dit systeem werkt en iedereen heeft zijn eigen manier om ermee aan de slag te gaan. Dodo wil via de peeponicsmethode chilipepers en kruiden kweken.
Een beetje verderop is een ander experiment bezig, alweer met menselijke uitwerpselen. Niet dat de Dodomensen een vreemde fixatie hebben, het gaat hen vooral om het werken met gesloten kringlopen, ook wel cradle to cradle genoemd. Volgens dit principe is afval voedsel, alle gebruikte materialen zouden na hun leven in het ene product, nuttig kunnen worden ingezet in een ander product.
De experimenteerhoek
Op dit moment test men de grond en de planten na gebruik van deze ‘organische meststoffen’. Zolang niet bewezen is dat alles veilig is, wordt de opbrengst nog niet voor consumptie gebruikt.
De experimenten zijn maar een deel van het project. Het hart van ‘Draaitafel’ ligt in de serre en café waar regelmatig lezingen, concerten, workshops en – het zou Finland niet zijn – saunasessies georganiseerd worden. Het sleutelwoord is ‘duurzaamheid’. Zo organiseert men binnenkort een workshop rond het bouwen van windmolens en vinden er deze zomer elke vrijdag discussieavonden plaats rond duurzame energie.
Het project is bijna helemaal zelfvoorzienend en haalt zijn opbrengst uit het café, de winkel en lezingen. Er is een betaalde kracht (de kok) en voor de rest leunt het project bijna volledig op vrijwilligers. Op dit moment is men op zoek naar een ‘dakboer’ die daklandbouw wil opstarten in de stad. Maar zoals Jaakko het stelt: iedereen wil wel duurzame landbouw, maar niemand wil boer zijn. Kandidaten mogen zich evenwel melden via etunimi.sukunimi@dodo.org.
Tuin in de stad 