Jaaroverzicht deel I

De eindejaarsperiode is het ideale moment voor een korte terugblik op het afgelopen (moes)tuin- en blogjaar. In dit deel bekijk ik onze moestuin. Later deze week neem ik je mee naar de leukste stadstuinprojecten die ik in 2015 leerde kennen.

In een stadstuin zo klein als de onze, is het vooral de kunst om de ruimte zo goed mogelijk te benutten. Twee jaar geleden bouwden we al een klimrek voor groenten en dit jaar kwam er een moestuinbak op maat bij.

Onze moestuinbak in augustus

Tomaten

Er kon dus veel geëxperimenteerd worden met groenten! Zo testte ik de beste plek voor tomatenplanten uit. Net als de voorbije jaren kweekte ik een aantal tomaten in potten. Dit jaar zette ik er ook een paar in de moestuinbak.

Het verschil was enorm: de tomatenplanten in de bak deden het veel beter dan die in potten, ook al werden ze soms nat door de regen (in tegenstelling tot de planten in potten die ik bij elke regenbui binnenzette). Volgend jaar alleen nog maar tomaten in de bak.

Klimrek

Het klimrek werd ingepalmd door de olijfkomkommer. De plant deed het best goed, maar ik was niet kapot van de smaak van de vruchtjes. Niet voor herhaling vatbaar dus.

De olijfkomkommer is wel een mooie plant.

Misschien kan het klimrek volgend jaar gebruikt worden voor boontjes. Ik had ze nu in de bak gezet, maar ze klommen tot op het afdak van de buren. Oogsten werd zo een kleine acrobatieoefening.

Aardappelen en courgettes

Het meest tevreden was ik over onze aardappeloogst die we ik zakken kweekten. Een bescheiden oogst, dat wel, maar amper werk aan. Kweken in zakken is sowieso een aanrader voor stadstuiniers: ze nemen nauwelijks plek in en zijn gemakkelijk te verslepen wanneer je bijvoorbeeld een tuinfeestje geeft.

Onze aardappelplanten in zakken.

Het meest teleurstellende was de courgetteplant: hoewel hij uiteindelijk bijna de hele tuin inpalmde, bracht hij maar een eetbare vrucht voort. Ik denk dat het een combinatie was van te laat gezaaid en te weinig meststoffen. Volgend jaar opnieuw proberen.

Litchitomaat

En wie deze blog al wat langer volgt, weet: nooit of te nimmer komt er nog een litchitomaat in onze tuin.

De eerste vruchten van de litchitomaat.

Ik wens je lekkere en gezellige eindejaarsfeesten!

Twee manieren om zaden uit tomaten te winnen

De laatste tomaten zijn geoogst. Tijd om zaden te winnen uit de vruchten zodat we volgend jaar opnieuw kunnen beginnen.

Tomatenzaden plakken vast aan een soort doorschijnende prut. Dit laagje beschermt de zaden tegen ziektes maar werkt ook kiemremmend. Om de zaden goed te kunnen bewaren, moet je het laagje gel verwijderen. Ik probeerde twee manieren uit:

Methode 1: de truc met het keukenpapier

Lepel de zaden uit je tomaat en leg ze op een stuk keukenpapier. Na enkele dagen is het plakkerige spul opgedroogd en kan je de zaden bij elkaar vegen. Werkt alleen bij tomaten waarvan je veel zaden hebt, want er blijven sowieso zaden achter die je niet meer van het keukenpapier kan pulken. De litchitomaatzaden waren bijvoorbeeld een makkie om zo te oogsten (en nee, ik ben niet van plan om ze volgend jaar zelf te zaaien).

Methode 2: de truc met het water

Lepel of knijp de zaden uit je tomaat en leg ze in een potje zonder deksel. Giet er dan een beetje water bij en laat een week gisten. Er komt een niet al te frisse geur vrij, dus zet het potje best wat uit de weg. Na een paar dagen komt er een schimmellaagje op het water. De zaden blijven onderaan gisten. Na een week zeef je het goedje en spoel je de zaden af. Daarna leg je ze nog even te drogen op keukenpapier.

Het handige aan de twee methodes is dat je na het verwijderen van de zaden de rest van de tomaat nog gewoon kan opeten.

Bewaren van zaadjes doe je best op een droge plek in wat papier of in de diepvries. Lees zeker ook nog dit blogstukje dat ik eerder al schreef over het oogsten van zaden.

Welke methode gebruik jij om tomatenzaden te oogsten?

Plantenportret: litchitomaat

Wist ik veel waar ik aan begon toen ik in het voorjaar zaadjes van de litchitomaat (Solanum sisymbriifolium) tegenkwam in het Ecohuis Antwerpen. Ik hou van tomaten en ik hou van litchi’s, dit kon niet misgaan. Een moestuinseizoen later zijn de meningen hier in huis verdeeld. Het lief heeft een zwak gekweekt voor de plant. Ik heb daarentegen nog nooit zo vaak op een plant gevloekt.

Het begon allemaal heel onschuldig met een zaailing in maart die zich in niets onderscheidde van de andere tomatenplanten. Maar als snel bleek dat we te maken hadden met een bijzonder soort. De bloemen zijn wit en niet geel zoals onze andere tomatenplanten en contact met de bladeren veroorzaakte soms jeuk.

De litchitomaat maakt mooie bloemen die typisch zijn voor solanumsoorten.

Maar al bij al zag de plant er nog redelijk onschuldig uit. Dat veranderde naar mate de plant groeide:

Venijnige stekels

Blijkt deze plant cactusachtige stekels te krijgen! En niet alleen op de bladeren en stengel:

De eerste vruchten

Hoe vijandig moet de natuurlijke habitat van deze plant zijn? Google leert me dat de plant afkomstig is van Midden-Amerika. En dat de stekels uitstekend zijn om katten en honden uit de moestuin te houden. Moest dat bij ons het geval zijn, zou ik de plant misschien iets liever zien, maar alle stekels ten spijt: onze buurtkatten laten zich niet zo maar tegenhouden… Biebie daarentegen kan de keren niet meer tellen dat ik door de plant geprikt ben. ZELFS DOORHEEN EEN JEANSBROEK.

De litchitomaat rechts is dus maar een (1!!) plant- of moet ik struik zeggen.

Helaas kon de plant het prima vinden in onze tuin. Samen met de courgetteplant nam het onze moestuinhoek volledig over, waardoor ik niet meer aan de andere planten in de bak kon zonder me te prikken. Gelukkig zijn er geen foto’s van die keer dat ik met een kruk, rubberen keukenhandschoenen en een stok om de plant uit de weg te duwen tussen de plant balanceerde om de boontjes te oogsten.

Pluspuntje (ja, er is er toch een): dieven van deze plant is niet nodig, zoals bij andere tomatenplanten. Niet dat het ooit iemand zou lukken zonder dat je leeg geprikt wordt.

Hoe vaak ik er ook op gevloekt heb, de plant mocht blijven voor de wetenschap. Na alle miserie waren we natuurlijk heel erg nieuwsgierig naar de smaak van de vruchtjes.

De vruchtjes zijn 2-3 cm groot.

Het mag gezegd worden: de litchitomaten zien er erg smakelijk uit. Je begint bijna te begrijpen waarom de plant zo veel moeite doet om indringers te weren. Het binnenste van de vrucht is oranje met kleine zaadjes die je kan eten. De smaak vind ik zelf moeilijk te omschrijven. Een lichte tomatensmaak, maar eigenlijk smaakt het vooral naar een bes, bijvoorbeeld de vrucht van een lampionplant of zo. Een beetje zurig, maar fris. Vooral het lief is erg fan van de tomaat, ik ben er eerlijk gezegd niet kapot van.

Conclusie: een spektakelplant die prima past in een verloren hoek in de tuin, maar eigenlijk totaal niet geschikt voor een kleine stadstuin waar je elke 5 minuten tegen de stekels aan loopt.

Verzorging is poepsimpel: geef het voldoende grond en dan trekt het zijn plan. Het lijkt geen last te hebben van de regen zoals andere tomatenplanten. Omdat ze makkelijk 1m50 worden, is versteviging wel nodig. Ik heb verder alleen wat tomatenkorrels gegeven zodra er vruchten aan de plant kwamen, maar ik denk zelfs niet dat het nodig was.

Op het eerste gezicht augustus 2015

In de rubriek ‘Op het eerste gezicht’ toon ik aan het begin van elke maand een foto van onze tuin.

Onze tuin op 1 augustus 2015

Rommelig of wild is hoe sommigen onze tuin zouden omschrijven, zelf houd ik het liever op ‘weelderig’. Ik houd nu eenmaal van een beetje groene chaos. Het was zalig om afgelopen weekend met ons bezoek van de tuin te genieten en het geluid van de hommels, bijen en de klussende buurman te horen (nou, dat laatste was misschien iets minder aangenaam).

Herinneren jullie die kale moestuinbak nog, een dikke twee maand geleden? De bak is volledig overgenomen door een gigantische litchitomatenplant en een courgette. Daartussen groeien ook nog selder, venkel, bonen en (kers)tomaten.

Augustus zal zijn naam als oogstmaand hier wel waarmaken. We wachten watertandend op de oogst uit de bak, maar ook op die van de tomatenplanten in potten en de olijfkomkommer waaraan al minuscule vruchtjes te zien zijn.

Zo zag onze tuin er vorige maand nog uit en zo vorig jaar rond deze periode.

Geniet van augustus, hopelijk kan je deze maand ook veel oogsten!