Growing your own food is like printing your own money, zegt Ron Finley, zelfverklaard gangsta gardener in een TED talk die je zeker moet zien als je dat nog niet gedaan hebt.
Hoewel ik grote fan ben van Finley en zijn project, ben ik het niet helemaal eens met zijn bekende quote.
Je eigen voedsel kweken zou financieel kunnen opbrengen, maar dan moet je wel rekening houden met het volgende:
Koop zo min mogelijk zaaigoed, maar oogst zelf je zaden en ruil met andere tuiniers.
Maak zelf je potgrond met tuinaarde en eigen compost. Composteren in eigen tuin gaat je dus de aankoop van veel dure grondverbeteraars schelen.
Kies voor planten die ofwel duur zijn in de winkel (zowat alle bessen) of die je snel en compact kan telen (radijs, rucola) of die niet of amper te vinden zijn (komkommerkruid, Oost-Indische kers, bijzondere variëteiten van tomaten en courgettes)
En geef regenwater in plaats van kraanwater natuurlijk.
Als je tuiniert voor je portemonnee moet je dus geen aardappelen kweken in een zak potgrond uit de winkel en de plant vervolgens 7 maanden plaats laten innemen in je minituin. Maar omdat ik tuinier voor mijn plezier, ben ik heel blij met die 383 gram aardappelen die ik afgelopen herfst kon oogsten, ha!
Tagarchief: moestuin
Velt-ecotuindagen: 7 boeiende stadstuinen
In het weekend van 5 juni vinden de Velt-ecotuindagen plaats. Ook dit jaar doen er heel wat interessante stadstuinen mee. Ik zet er hier een paar op een rijtje.
Sint-Niklaas – tuin van Lieven Bauwens
Een relatief jong voedselbos van 300m² in de stad. Vooral veel fruitbomen en een vijver.
Bloemenplukweide van een halve hectare die werkt volgens de principes van de biologische landbouw.
Kruidenteelt, micro-landbouw, wilde planten, doorlevende groenten en prille bostuin.
Maastricht – Schaduwrijke permacultuur stadstuin
Tuin van 30m² waar men werkt met heliofietenfilter, regenwater aquaponics, grijswatercircuit en hoogteverschillen.
Brugge – Kruidentuin en bloemenweide Tudor
Grote collectie kruiden en kleinfruit aan het kasteel van Tudor.
Utrecht- Inspiratietuin De Watertuin
Watervriendelijke voorbeeldtuin met tips rond wateropvang en -infiltratie.
Gemeenschappelijke tuin met onder andere een boomschommel, kruidenspiraal, speelbosje, lemen bakoven, fruit en groenten.
Omwille van de coronamaatregelen is het verplicht om je bezoek te reserveren. Reserveren kan via de links hierboven. En nu duimen dat het weer meezit!
Opening zadenbibs
Met het mooie lenteweer begint het bij mij weer te kriebelen om in de tuin aan de slag te gaan en ik ben daar zeker niet alleen in. En net dit weekend openen de zadenbibs in Antwerpen weer!
In de zadenbib kan je gratis zaden ‘lenen’. Bedoeling is om nadien de zaden van deze planten weer te oogsten en naar de bib te brengen. De Antwerpse zadenbibs vind je in het EcoHuis en de bibliotheken De Poort, De Vertellerij, Driehoek, Park en Bist. Let op: het Ecohuis werkt alleen op afspraak via tel. 03 217 08 11.
Tomatenjaar
Dit jaar staat in het teken van de tomaat, toch wel een van de meest populaire moestuingewassen. De zadenbibs willen een Antwerpse, vergeten variant weer nieuw leven in blazen. De Witte Ster van Antwerpen is een witgele, zoete tomaat met sappig vruchtvlees. Wie deze tomaat wil telen, kan een gratis kaartje ophalen met 5 zaden van deze soort. Opgelet, de oplage is beperkt!
Vrijwilligers gezocht
De zadenbib zoekt trouwens nog vrijwilligers om zaden te verpakken. Wie wil meewerken, stelt zich kandidaat via deze link.
2 workshops voor de tuinier
In augustus zijn er, naast genieten van de oogst van je moestuin, ook een paar interessante activiteiten voor de tuinier.
Workshops voor kinderen: Lekkers uit de moestuin
De moestuin van de Kinderboerderij Rivierenhof barst van lekkers dat wacht om te worden geoogst. Tijdens de workshops op 10 en 24 augustus mogen kinderen van 8 tot 10 jaar mee de groenten, kruiden en fruit op het erf ontdekken en proeven.
Deelnemen is gratis, maar vooraf inschrijven is verplicht via http://www.provincieantwerpen.be > Kalender Rivierenhof.
Webinar: klimaatrobuuste tuin
Steek jij ieder jaar weer heel wat geld, tijd en liefde in je tuin om het dan weer te zien verdorren tijdens de droge zomermaanden? Ontdek tijdens een webinar van de gemeente Brasschaat hoe je van je tuin een klimaatrobuuste tuin maakt die bestand is tegen lange droogtes en hevige regenbuien. Tijdens de webinar geven experten jouw tips mee over de juiste plant op de juiste plaats, ontharding, regenwaterrecuperatie, tuininrichting… Zo kan je de komende zomers écht genieten van een groene tuin!
- Wanneer: donderdag 27 augustus 2020 van 19.30 tot 21u.
- Kostprijs: gratis
- Reserveren via deze link.
Vijgen na pasen
Eerlijk is eerlijk: onze moestuin was deze zomer niet veel soeps. Het was natuurlijk niet handig om in het heetst van de zomer op reis te gaan. Bij thuiskomst bleek meer dan de helft van onze moestuinplanten overleden.
De enkele tomatenplanten die de twee hittegolven overleefden, leverden een magere oogst op die dan nog eens geplunderd werd door vogels of muizen. Om maar te zeggen dat ik niet echt vrolijk werd van onze moestuin dit jaar.
Deze kool overleefde de hitte en de duiven/slakken/rupsen ook niet
Gelukkig waren er toch ook enkele lichtpuntjes: aan het begin van de zomer konden we een maand lang de grootste frambozen ooit oogsten. Net wanneer de struik geen bessen meer gaf, nam de Japanse wijnbes het over. Heerlijk tuinsnoep!
En vandaag, als kers op een wat mislukte taart konden we onze eerste vijgen oogsten! Ok, het waren er maar 3, maar het waren de zoetste en lekkerste vijgen ooit. Wachten loont, want 5 jaar geleden zijn we begonnen met een ent van de vijgenboom van mijn zus. Vorig jaar kwamen er voor het eerst vruchten aan die nooit rijp werden. Dit jaar dus eindelijk prijs!
Er hangen nog heel wat vruchtjes aan de boom, dus we duimen dat deze nog groter en rijper mogen worden voordat de vorst komt.
Hoe merk je trouwens dat een vijg rijp is? Als het steeltje wat begint door te hangen.
En volgend jaar proberen we het natuurlijk opnieuw met die moestuin.
Van fabriek tot stadstuin
Tijdens de Ecotuindagen van Velt het afgelopen weekend bezocht ik drie tuinen: een privé tuin, een kruidentuin van een herboriste en een volkstuinencomplex. Het verslag van de kruidentuin en de volkstuinen volgen. Eerst neem ik jullie graag mee naar de tuin van Dirk en zijn familie.
De tuin waar het allemaal begon, ook al kreeg deze doorheen de jaren een metamorfose.
Het bijzondere aan deze tuin is dat het eigenlijk bestaat uit 3 tuinen. Het begon met de tuin die bij hun huis hoorde. Toen kochten ze het vervallen fabrieksgebouw dat aan hun tuin grensde. Achter ‘de groene poort’ zoals het gebouw in de stad bekend stond, werden ooit kleurstoffen voor voeding gemaakt en wereldwijd verkocht.
Een deel van de fabriek moesten ze slopen van de stad. Daar staan nu onder andere deze strelitzia’s (links) en rozenstruiken.
Na 50 jaar leegstand, kocht het gezin het magazijn. Een deel van het gebouw lieten ze staan en doet nu dienst als ‘tuinhuis’ (het grootste dat ik ooit gezien heb), opslagruimte en speelplek voor de kleinkinderen op regenachtige dagen. De rest van het domein werd moes- en siertuin.
En dat doen ze heel goed. Zeker voor iemand die oorspronkelijk zijn gewassen bespoot ‘tegen de beestjes’, zoals hij geleerd had. Alleen moest hij steeds meer spuiten, omdat de beestjes resistent bleken te zijn. Toen zijn zoon Velt, de Vereniging voor Ecologisch Tuinieren, leerde kennen, sprong hij mee op de kar. Zolang zijn zoon de theorie uitpluist, wil Dirk de uitvoering gerust op zich nemen.
Ondertussen is Dirk een Velt’er in hart en nieren.
Om de schade van beestjes binnen de perken te houden, werken ze nu onder andere met barrières, zoals netten rond de bessen, en met brandnetelgier (een aftreksel van brandnetels) dat bladluizen verjaagt. Amstel blijkt proefondervindelijk het beste bier te zijn om in de slakkenval te gebruiken.
In het derde deel van de tuin staat onder andere een serre met tomatenplanten. Tip: zet de ramenhendels aan de buitenkant!
Maar de beestjes worden ook omarmd. In sommige hoekjes in de tuin liggen composthoopjes die nuttige dieren aantrekken die voor een gezonde bodem zorgen. Slakkenschade aan bepaalde planten wordt oogluikend toegestaan, zolang de planten er niet te hard onder lijden.
Ook 2 konijnen en 2 kippen hebben een plekje in de tuin.
En doet een plant het niet goed, geeft Dirk hem niet meteen op, maar zoekt hij een betere plek in de tuin. Zo heeft hij al veel planten zien herleven.
Ook slim gezien: bij de aanleg van de tuinen werden 3 grote ondergrondse regenputten gebouwd. Zo moeten ze nooit beroep doen op regenwater, zelfs niet bij de aanhoudende droogte van een aantal jaar geleden.
Het is een beetje apart, zo’n tuin in 3 delen, maar dat maakt dat er veel leuke hoekjes zijn en altijd wat nieuws om naar te kijken.
Onze stadstuin in juli
Afgelopen zaterdag eindigde in onze streken het verbod op verspilling van drinkwater. Al bij al heeft onze tuin niet echt te lijden gehad onder het verbod. De vijg en blauwen regen hebben een paar dorre bladeren, maar voor onze moestuin was het niet echt een probleem. Misschien omdat we onze moestuinhoek genoeg beschermden met onze parasol tegen de zon?
De pompoen heeft zelfs een flinke groeispurt gedaan. Van de frambozen smullen we ondertussen al een paar weken en gisteren konden we onze eerste Japanse wijnbes van het jaar proeven, mmm.
Een paar impressies:
We zijn ze bijna beu, onze frambozen. Gelukkig eten de merels mee.
Detail uit onze pottentuin: vogeltje tussen tijm en munt.
Onze aardbeimunt staat in bloei, net als onze paarse basilicum. De bijtjes (en een occasionele vlieg) zijn er blij mee.
Onze pompoen is aan een ontsnappingspoging bezig.
Een prikkelig plantje, maar oh zo lekker.
De oogst vandaag: frambozen en Japanse wijnbes
Zelfs de petunia, toch een plant die niet van droge voeten houdt, is er weer helemaal bovenop.
Ik zit trouwens sinds kort op Instagram. Een mens moet mee met zijn tijd en zo. Vertel, wie is tuiniergewijs de moeite om te volgen? Zelfpromotie is uiteraard toegestaan.
Experimenteren op het dak
Vorig jaar interviewde ik stadsboer Bram Stessel over zijn nieuwe project op het dak van een oude industriële site in hartje Antwerpen, vlakbij het Groen Kwartier. Sinds begin vorig jaar experimenteert hij er met moestuinieren op strobalen.
De keuze voor strobalen was niet toevallig. Omdat het dak niet overal verstevigd is, moest Bram op zoek naar alternatieven voor de moestuinbak. Strobalen wegen de helft minder dan een traditionele moestuinbak. Extra handig dat je bij een strobaal zowel groenten boven als langs de zijkant kan kweken. Een enorme plaatsbesparing!
Het afgelopen jaar experimenteerde Bram met bemesting en verschillende gewassen. Hij testte zo’n vijftig groentevariëteiten: van roze aardappelen over paarse bonen tot amarantkoren. Hij merkte bijvoorbeeld dat vooral koolplanten het goed doen aan de zijkant van de balen, omdat ze iets minder zon nodig hebben.
De meeste planten deden het ondanks de hevige regenval afgelopen voorjaar toch goed. Dat komt omdat strobalen goed draineren. Handig bij Belgische zomers, maar bij droog weer moet je wel veel water geven. Op het dak is er sowieso meer wind en zon waardoor de balen nog sneller uitdrogen.
De teelt op strobalen is in het begin heel intensief. Via toevoeging van stikstof breng je het composteerproces in de strobaal op gang. De temperaturen in de strobaal lopen op tot 40°C. Eens de temperatuur weer daalt, is het stro klaar voor de moestuin.
Als stikstof gebruikt Bram onder andere koffievliesjes, een afvalproduct dat hij ophaalt bij de Antwerpse koffiebranderij St Michel. De koffieresten houden voeding vast en helpen bij het composteren. Uit recent onderzoek blijkt ook dat het helpt om insecten te weren.
De meeste gewassen kweekt Bram op in de serre op het dak. Alleen wanneer hij met gewassen werkt waarvan je de zaailingen niet kan verplanten (wortels bijvoorbeeld) zaait hij de zaden in de compostlaag bovenop de strobaal.
Na een jaar experimenteren start Bram nu met de tweede fase van zijn dakakker: workshops organiseren en buurtbewoners betrekken. Op 7 maart is er een eerste infomoment voor toekomstige dakboeren. Volgende week zaterdag kan je er een workshop volgen over telen op strobalen. Om op de hoogte te blijven van het interessante aanbod, kan je de Facebookpagina van PAKT volgen.
Moestuin in de stad: update II
De bedoeling was om elke maand een update te geven van onze moestuinhoek, maar dat ben ik in mei gladweg vergeten. Tijd voor een inhaalbeweging!
De eerste oogsten zijn al achter de kiezen. Bescheiden oogsten, dat wel. We hebben dit jaar meer dan anders last van slakken en rupsen, maar daarmee zijn we niet de enige, als ik de moestuinpagina’s op Facebook mag geloven…
En sowieso moet je je verwachtingen wat bijstellen als je tuiniert in een beperkte ruimte. Daarom smaakt onze oogst eens zo lekker natuurlijk! Onze opbrengst tot dusver:
Dit was wat er overbleef van onze spitskool, nadat we de aangevreten bladeren weghaalden. Smaakte wel lekker pittig in het stoofpotje.
Dit was zo’n beetje de volledige opbrengst van onze tuinbonenplant. Ik had eigenlijk nog nooit tuinbonen gegeten en vond ze best lekker (in boter gestoofd met wat aardappels en ajuin). Volgend jaar zet ik misschien wat meer planten.
Wat de frambozenopbrengst betreft mogen we dit jaar zeker niet klagen! Bijna niet te geloven dat we vorig jaar zo veel moeite hebben gedaan om de bessen te beschermen tegen de vogels. Nu hangen er zo veel strosjes aan onze struik dat we er zeker van zijn dat we ons buikje rond kunnen eten, ook al komen de vogels een spreekwoordelijk graantje meepikken. Ik pluk bijna elke dag voor het ontbijt een handvol rijpe frambozen – smaakt goed bij mijn dagelijkse portie muesli.
Helaas zijn er ook wat gewassen mislukt: de erwtenplantjes hebben helaas te veel afgezien: eerst zijn ze vertrappeld door de katten, daarna knabbelden de slakken en rupsen eraan waardoor dat we er amper twee of drie peultjes van hebben kunnen plukken. Boehoe.
Ook onze bloemkool en broccoli zijn slakken- en rupsenvoer dit jaar. Dat betekent weer wat meer vlinders in de tuin dit jaar, zeker? Ik laat de planten in ieder geval staan zodat de kleine vreetzakjes tenminste van de andere planten in de tuin blijven. En het heeft wel wat, zo’n doorgeschoten broccoli.
Het is nog een beetje afwachten wat de tomaten zullen doen. Ik kijk ook nog uit naar de eerste Japanse wijnbessen van het jaar! Heb jij al iets kunnen oogsten?
Moestuin in de stad: update I
Vorig jaar begon ik zo rond half februari met voorzaaien en plantenschema’s opstellen. Dit jaar kostte het me drie (!) dagen om onze hortensiastruik te snoeien. Niet dat het zo veel werk was, nee. Het blijkt gewoon dat de tijd razendsnel vooruitgaat met een klein spruitje in huis dat gevoed, verschoond en geknuffeld moet worden.
Mijn verwachtingen voor onze moestuin dit jaar zijn dus eerlijk gezegd niet erg hoog. Toch is het gelukt om al een en ander in onze moestuinbak te planten. Erwten, tuinbonen en bloemkool bijvoorbeeld. Waar ik dit jaar in het bijzonder naar uitkijk:
Crosne
Ook wel Japanse andoorn of Japanse aardappel genoemd. Vorig jaar kreeg ik een knolletje van Hugo, bezieler van de Eeuwige Pluktuin in Brasschaat. Crosne oogst je in het najaar, maar dat ben ik vorig jaar gladweg vergeten. Gelukkig is het gewas winterhard en in de pot waar ik het knolletje plantte, komen nu nieuwe scheuten op. Benieuwd wat dat gaat geven!
Erwten
Voorzaaien lukt me dit jaar niet, maar dat geeft niet als je vrienden met groene vingers hebt! Van een vriendin kreeg ik een aantal zaailingen van erwtenplantjes. Verse erwten, dat moet ongeveer het allerbeste zijn uit de moestuin. Hopelijk overleven de plantjes de wilde avonturen die de buurtkatten altijd in onze tuin schijnen te hebben.
Japanse wijnbes
Als alles goed gaat (geen hagelstormen in juni, geen vogelinvasies – we houden een bos hout vast) kunnen we dit jaar genieten van Japanse wijnbessen. De Rubus phoenicolasius geeft lekker zoete bessen die niet in de winkel te verkrijgen zijn omdat je ze na het oogsten snel moet opeten. En toevallig zijn ze super lekker!
Waar kijk jij naar uit dit moestuinjaar?
Tuin in de stad 