Twee intensieve daktuinen in Deurne

Afgelopen weekend organiseerde het Ecohuis in Antwerpen klimaatwandelingen in de stad. Tijdens de wandeling in Deurne bezochten we 2 indrukwekkende daktuinen en speelde dit liedje onafgebroken in mijn hoofd.

De eerste daktuin is een echte tuinkamer. Het lijkt alsof je in een ruïne zit waar je kan tafelen, spelen, marshmallows roosteren aan de vuurkorf en genieten van het leven in je tuin. Of ja, ruïne is misschien wat oneerbiedig. Het voelde eerder aan als een Engelse cottage tuin, zo eentje met oude muurtjes, stenen en weelderige borders.

Toen de bewoners het huis kochten, stond er in de tuin een werkhuis. Omdat de bovenste verdieping van het gebouw niet in gebruik was, besloten ze het dak eraf te halen, een muur open te maken en – heel belangrijk – het plafond van het gelijkvloers te verstevigen met nieuwe balken om 28 ton (!) extra gewicht te kunnen dragen.

De intensieve daktuin is ongeveer 70 cm dik, door onder andere een drainagemat, filter en een laag lavasteentjes van 30-40 cm. De eigenaars kozen voor droogteresistente planten in de borders, omdat het er in de zomer heel erg warm wordt tussen de stenen.

Het meest spectaculaire is misschien nog wel de lange loopplank. Die maakt een verbinding tussen de daktuin en het huis, dat ook helemaal bekleed is met gevelplanten.

De geveltuin krijgt 2 keer per dag automatisch water uit de regenput. De overschot van het water loopt terug naar de regenput, zodat er niets verloren gaat.

In de tweede intensieve daktuin wordt minder geleefd en meer genoten van het groene uitzicht. De bewoner vindt groen in de stad erg belangrijk, maar omdat ze zelf geen groene vingers heeft, gebeurde de plantenkeuze door een tuinaannemer en zijn het voornamelijk onderhoudsvriendelijke planten, zoals een beukenhaag die een keer per jaar gesnoeid moet worden.

Water geven verloopt ook automatisch, via een waterdruppelsysteem dat verbonden is met een regenput van 50.000 liter.

De daktuin werd ook tegelijkertijd met de verbouwingen aan het huis gedaan, waardoor er meteen rekening kon gehouden worden met het gewicht en de waterhuishouding.

In de tuin wordt ook amper geleefd. Er zijn wel wandelpaadjes en plekjes om te zitten, maar zelf vindt de bewoner het meestal te warm om in de tuin te vertoeven. In de zomer zorgt het 60 cm dikke dak er wel voor dat haar huis heel fris blijft, zelfs tijdens hittegolven.

Belangrijkste tip als voor voor dit soort daktuin wil gaan: houd hier al van bij de eerste verbouwingen aan je huis rekening mee. Het gewicht van zo’n dak is enorm, dus denk aan extra balken, op welke manier je binnen je plafonds isoleert… Je kan later nog beslissen om de tuin erop te zetten (als je weer moet sparen, bijvoorbeeld…) Want ondanks de flinke klimaatpremie die je als Antwerps stadsbewoner kan aanvragen, kost dit toch een serieuze cent.

Had je tien miljoen, wat zou jij dan doen? Daktuin1 of 2?

De Grote Geveltuinactie

[stem met dichtgeknepen neus:] Aandacht, aandacht. Bericht aan de bevolking van District Antwerpen aangaande de vergroening van uw woonomgeving. Vanaf heden tot en met 31 oktober kunt u een gratis en voor niets uw geveltuin reserveren via de website Wilder is beter.

U kan opteren voor 1 van de 11 soorten geveltuinen. Ik herhaal: 11 soorten geveltuinen. Vanzelfsprekend gaat het om biologisch geteelde inheemse planten die adequaat zijn voor de biodiversiteit in de stad.

website_header

Er zijn planten aangepast aan uw persoonlijke gevelsituatie: schaduw, halfschaduw/halfzon en zon. Inspiratie vindt u in de voorbeeldgeveltuin aan het Museum der Hededaagse Kunst (M KHA) gelegen in de Leuvenstraat te Antwerpen.

De eeuwige twijfelaar verwijzen wij gaarne naar de infosessie op 29 september om 19u in het auditorium van het M KHA. Het gereserveerde pakket kunt u bekomen door op 26 november tussen 11 en  16 uur aan het Museum der Hedendaagse Kunst te posteren.

Dank voor uw aandacht.

Twee (heel) groene gevels

Tijdens mijn dagelijkse wandelingen in de buurt (zie hier), kom je wel eens wat tegen. Indrukwekkende geveltuinen bijvoorbeeld. Of wat dacht je van deze geveltuin gone wild?

geveltuin2Zo blijft je huis wel lekker fris in de zomermaanden.

En wat denk je van deze uit de kluiten gewassen wisteria?

geveltuin1

Ideaal om onder te schuilen tijdens een regenbui, toch?

Bewaren

Antwerpenaren gezocht voor geveltuin

Het stond vandaag nog in de krant: steeds meer gezinnen trekken uit Antwerpen weg, op zoek naar het groen. En eerlijk gezegd kan ik ze geen ongelijk geven. Als je vergelijkt met andere grote, buitenlandse steden is Antwerpen maar grauw en grijs.

Vorige week waren we bijvoorbeeld in Berlijn en daar vind je in bijna elke straat wel een klein (of groot) park en zie je overal groene balkons en gevels. Eerder al viel het ons op hoe groen Madrid is of zelfs Londen!

Een van de vele fleurige balkons in Berlijn.

Een van de vele fleurige balkons in Berlijn.

Opsinjoren en Natuurpunt proberen met een nieuwe actie wat meer groen in de Antwerpse straten te brengen. Daarvoor zoeken ze bewonersgroepen in het district Berchem, 2000, 2018 en 2060 Antwerpen die graag een geveltuin willen aanleggen. Er zijn vast wel een paar Antwerpenaren die deze blog lezen, dus maak ik even wat reclame…

Wie mee wil doen, moet 7 andere bewoners uit zijn straat zoeken die ook een geveltuin willen aanleggen. Opsinjoren geeft dan elke bewoner 15 euro voor de aankoop van planten en Natuurpunt levert de (inheemse) planten aan.

Op 30 september is er een infoavond van 19.30u tot 20u in Thomas More, Kronenburgerstraat 62-66, 2000 Antwerpen. Daar geeft de organisatie uitleg over geveltuinen aanleggen, te combineren planten en praktische hindernissen.

Op 21 november worden de planten geleverd en aangelegd. Voor meer info kan je terecht bij Opsinjoren.

Tuin in de stad Madrid

Het leukste aan een stad voor de derde keer te bezoeken, is dat je (eindelijk) de toeristische plekken links kunt laten liggen. Geen Puerta del Sol of het koninklijk paleis voor ons deze keer, maar terrasjes doen in Lavapiés en lezen in het gras van park El Retiro. Geen Pradomuseum, maar wel een wandeling in de Botanische tuin ernaast.

De botanische tuin, een plek om uren in rond te lopen.

De botanische tuin, een plek om uren in rond te lopen.

Madrid me gusta! De Stad van de Bomen (al hoor ik dat Valencia dezelfde titel claimt) en de plek waar een van mijn favoriete mensen in de wereld woont. Hoewel het er in de winter best ‘koud’ kan zijn (of wat Spanjaarden koud vinden met temperaturen tussen 0 en 13°C, watjes), leven de Madrilenen de rest van het jaar voornamelijk buiten.

Een bloementapijt in het Retiropark.

Een bloementapijt in het Retiropark.

In de zomer klimmen de temperaturen makkelijk over de 30°C. Geen wonder dat de brede lanen en parken vol bomen staan. De beste tijd voor een bezoek is in het voorjaar, wanneer de stad barst van het groen. Heerlijk!

Brede boulevards, omzoomd met bomen.

Boulevard aan het Prado, omzoomd met bomen.

Verkoeling vind je bijvoorbeeld in het uitgestrekte Casa de Campo, een park van 17,5 km² (!!) groot ten westen van het centrum. Of in het Retiropark, het Central Park van Madrid. Sinds een paar jaar heeft Madrid ook zijn eigen Ringland: een park bovenop een overkapt stukje ringweg, al is mijn Spaanse vriend maar matig enthousiast. Te weinig bomen, luidt het verdikt… Rotverwend, die Madrilenen.

Hoezo, te weinig bomen?

Hoezo, te weinig bomen? Hier doen we in Antwerpen een (spreekwoordelijke) moord voor.

Hoewel mensen vooral buiten leven, lijkt het (moes)tuinieren in de stad nog maar net in opkomst. Sommige balkons zijn behangen met planten, maar op de meeste staat slechts een airco te draaien.

Een balkonjungle in Lavapiés

Een balkonjungle in Lavapiés

En in de hele stad is er nog maar een verticale tuin te vinden. Nochtans kan een plantenmuur in de zomer de nodige verkoeling brengen aan de bewoners. Ik kan me wel voorstellen dat de investering erg hoog is en het onderhoud van zo’n tuin ook niet mis zal zijn.

Een verticale muur aan Caixa Forum.

Een verticale tuin aan Caixa Forum.

De verticale tuin tegenover het Pradomuseum is niet zo indrukwekkend als de geveltuin van musée du quai Branly, maar who cares? Het blijft fascinerend om zo’n plantenweelde te bekijken.

Ook geweldig is de tropische tuin in het treinstation Atocha.

Ook geweldig is de tropische tuin in het treinstation Atocha.

Morgen leid ik je rond in een sympathieke samentuin in de wijk Lavapiés en overmorgen neem ik je mee naar een dakmoestuin in de chicste wijk van de stad.

Jaaroverzicht deel II

Als je me vraagt wat ik zou kiezen – zee of bergen – dan antwoord ik: de stad! Een stad aan zee of in de bergen is ook goed. Het (bijna) afgelopen jaar had ik het geluk om een paar steden te bezoeken.

London, baby!

parkLonden bezocht ik met een vriendin die zeven maand zwanger was van een tweeling – wat elf maand zwanger betekent in eenlingjaren. Hoewel de lente nog maar net kwam kijken, was het verrassend hoe groen Londen wel is! Tot in de underground toe hangen bloembakken. Ondanks de reputatie van regenachtige stad, scheen de zon en konden we parken, samentuinen en zelfs een stadsboerderij bezoeken.

Paris, cheri!

Met twee andere vriendinnen trok ik naar de lichtstad waar we onder andere de meest epische geveltuin ooit zagen, vlakbij de Eiffeltoren nog wel. La promenade plantée, een stadspark op een voormalig spoorwegtraject, was het zoeken waard. Het fietsdeelsysteem in Parijs is trouwens bijna net zo handig als dat van Antwerpen.

Helsinki, poika!

fin1Helsinki zal altijd een speciaal plekje in mijn hart hebben. Ooit studeerde ik er even en een van mijn beste schoolvriendinnen woont er nog steeds. In de winter lijkt de stad in een winterslaap te sukkelen, maar de Finnen maken het goed zodra de eerste sneeuw smelt! Er wordt dan ook getuinierd alsof ze maar vijf maanden in een jaar hebben. Wat ook ongeveer het geval is, geloof ik. Het Finse gebrek aan territoriumdrang is een verademing en er wordt heel wat geëxperimenteerd, zoals in de draaitafeltuin van Dodo.

Hopelijk kan ik in 2015 nog meer groen gaan ontdekken in de stad. Onder andere Gent staat op het verlanglijstje, want je moet het niet altijd ver gaan zoeken. En misschien Madrid, zeker nu ik ontdekt heb dat ze daar ook aan geveltuinieren doen. Chula!

Morgen een overzicht van een paar leuke samentuinprojecten die ik in 2014 bezocht. Fijne feesten!

Geveltuin: tweede poging

Met spijt in het hart moet ik jullie melden dat onze kamperfoelieplant het niet gehaald heeft. Het jarenlange vandalisme, het chronische tekort aan water (mea culpa) en een mysterieuze schimmelziekte hebben onze gevelplant de das om gedaan.  Na consultatie met de raad van Wijzen werd de kamperfoelie op een koude herfstdag een kopje kleiner gemaakt.

Het rijk van de kamperfoelie is uit.

Het rijk van de kamperfoelie is uit.

De geveltuin is dood, lang leve de geveltuin!

De klimhortensia waakt over zijn rijk.

De troonopvolger

Waar ooit de kamperfoelie sierlijk slingerde, prijkt nu een frisgroene klimhortensia. Ik beloof hierbij plechtig de dorstige (plant) te laven. Vandalen worden verzocht zich ver te houden van deze plant. Dat de hortensia rechtvaardig over onze gevel mag regeren.

Gas terug

Er is nog veel werk aan de winkel. Dat is het eerste wat me te binnen schiet, wanneer ik het berichtje lees. Een vrouw uit Schaarbeek kreeg een GAS-boete in de bus voor een struik die voor haar huis staat. “Onkruid”, oordeelde de gemeente. “De wereld op zijn kop”, denk ik.

Daarmee doel ik nog niet eens op het hele absurde systeem dat de GAS-boetes zijn. Het gaat ook niet over het bestraffen van goedbedoelende burgers die hun straat willen opfleuren met wat groen. Het is een understatement dat Schaarbeek nog niet helemaal klaar is voor de geveltuinhype, iets wat in in andere steden blijkbaar wel kan. Antwerpen viel dit jaar nog in de prijzen voor zijn geveltuincampagne. Het gaat me zelfs niet om de bedroevende plantenkennis van de GAS-ambtenaar die zelfs geen Pyracantha of vuurdoorn kan herkennen.

Nee, het gaat me hier over de arbitraire beslissing over wat onkruid is en wat niet.

Een onkruid is een op een bepaalde plaats ongewenste plant. Dat we planten als brandnetels of klaproos als onkruid beschouwen, komt onder andere doordat deze pioniersplanten zijn. Deze planten grijpen hun kans als er een bodem openligt of bewerkt wordt. In de stad zie je in de kieren en spleten tussen tegels vaak weegbree of paardenbloem.

Maar ook deze planten dragen bij aan het ecosysteem. We mogen blij zijn dat er tussen het grauwe beton toch nog iets groeit en bloeit. In dit geval stond het ‘onkruid’ van de Schaarbeekse mevrouw zelfs in een bloempot en hinderde het de voorbijgangers niet.

Mijn oordeel over deze saga in een notendop? (klik)
Hoe denk jij erover?

Hoe zou het nog zijn met…

…onze door meeldauw aangetaste korenbloem?

Mmm,  niet zo goed. Ondanks de op het eerste gezicht werkende behandelingen met spuitzwavel was de plant niet meer te redden. De stengels van de plant waren te hard aangetast. Gelukkig had de korenbloem zich al uitgezaaid, zodat het verlies gecompenseerd werd met frisse, nieuwe stengels.

…onze door bladluis aangetaste rozenstruiken?

Bladluizen verwijderen is een vervelend karwei, seg! We gingen de beestjes met onze plantenspuit te lijf, maar uiteindelijk loste het probleem zich bijna volledig op doordat een ander probleem de kop op stak: sterroetdauw. Deze schimmel zorgt voor bruine plekken op de blaadjes. Alle aangetaste bladeren werden verwijderd, waardoor de bladluizen ook veel minder lekkers vonden aan de struik. Onze rozen zien er nu alleen een beetje kaal uit.

…onze flessentoren?

Okidoki! De sla is bijna plukklaar en de salie ziet er ook prima uit. De toren vraagt heel erg weinig onderhoud: elke dag een geut water en af en toe vuiltjes uit de bovenste flessenhals verwijderen, dat is het zowat.

…onze tomatenplant?

Goed, jong! Er hangen heel veel tomaten aan en het warme weer van de afgelopen dagen heeft de plant goed gedaan. De plant is altijd heel dorstig, dus moet ik het waterpeil goed in de gaten blijven houden.

…onze geveltuin?

Prima, lief dat je het vraagt. De kamperfoelie ziet er goed uit: veel blaadjes en voorbijgangers blijven er (meestal) met hun fikken af. Voorlopig nog geen kamperfoeliebloemetje te zien, maar heb geen idee of dat normaal is of niet voor de tijd van het jaar.

Allez, zorg goed voor jezelf en tot een volgende keer!

De mooiste (voor)tuin

District Antwerpen lanceert een wedstrijd (alleen voor inwoners helaas) voor de origineelste (voor)tuin. Bedoeling is om een foto door te sturen van je balkon, voor- of geveltuin, kortom van al het groen dat vanaf de openbare weg te zien is.

Elke deelnemer wint sowieso een kleine attentie, dus misschien stuur ik wel een foto door van onze geveltuin. Die trouwens aan een comeback bezig is! Ik had niet verwacht dat de kamperfoelie de vandaalstreken zou overleven.

GeveltuinMaar niet te vroeg gejuicht, men blijft wel netjes van de blaadjes, toch groeit het plantje (voorlopig?) niet meer in de hoogte. Alle takjes zijn het afgelopen jaar meedogenloos afgebroken, dus het is wachten tot er weer nieuwe zijtakken komen…

Enfin, dat betekent voor jou misschien meer kans om de ‘Bebloemingswedstrijd’ van Antwerpen te winnen! Inschrijven kan nog tot 4 augustus via deze link. Alle inzendingen worden gepubliceerd op de facebookpagina van district Antwerpen. Zeker de moeite om er binnenkort inspiratie op te doen, ook als je niet in Antwerpen woont.