Jaaroverzicht deel II

De eindejaarsperiode is het ideale moment voor een korte terugblik op het afgelopen (moes)tuin- en blogjaar. In het eerste deel kon je lezen over mijn ervaringen met onze moestuin. In dit deel neem ik je mee naar de leukste stadstuinprojecten die ik in 2015 leerde kennen.

De mooiste

De meest charmante stadstuin was deze ‘guerrilla garden’ in Brugge. Buurtbewoners toverden een bouwvallig Brugs huisje om tot een schattige pottentuin. Daarmee heeft het Venetië van het Noorden er een trekpleister bij.

Een aparte pottentuin in Brugge

De lekkerste

In het voorjaar gingen de mensen achter de vernieuwde Antwerpse stadsboerderij de boer op (heb je hem?) om coöperanten te zoeken. Overal in Antwerpen kan je wekelijks hun voedselpakketten afhalen. Geweldig project, maar voor ons onregelmatige leventje helaas niet flexibel genoeg.

Waar het lief en ik wel regelmatig gebruik van maken, is de Buurderij. Dit is een markt waar je groenten, maar ook soepen, fruitsappen, vlees en zelfs notenpasta’s kan kopen. Alle producten komen van lokale bedrijfjes. Je bestelt online wat je nodig hebt en haalt het op de afgesproken dag af. Handig!

De verste

In september gingen het lief en ik er nog even tussenuit, naar het verre Berlijn. Toevallig (of niet) een echte hemel voor stadstuiniers. Persoonlijke favoriet was Tempelhofer Park. I hartje Berlijn!

Creatieve stadstuiniers in Tempelhofer Park.

Maar ook deze dakmoestuin in Madrid, die ik in het voorjaar bezocht met een vriendin, was een van de hoogtepunten (ik ben op dreef!) dit jaar.

De duurzaamste

In Rotterdam gebeurde het dit jaar. Ik bezocht er verborgen tuinen en een groot stadslandbouwproject op een dak. Het meest memorabele was de fietstoer langs een heleboel permacultuurprojecten in de stad. Het enthousiasme van de gids werkte aanstekelijk en ik leerde geweldig veel bij over permacultuur.

Volgende week het laatste deel van het jaaroverzicht. Feest ze!

Moestuinieren op het dak

Het contrast kon bijna niet groter zijn. Terwijl in ons hotel schilderijen hingen van berglandschappen en de Mona Lisa met een enorme joint in haar mondhoek, de receptie volgestouwd was met Chinese beeldjes, haarklemmen, foto’s van kinderen die verjaardagskaarsen uitbliezen en de gang naar wierook en javel rook, blonken in het vijfsterrenhotel Wellington zowel de vloeren als muren, droeg het personeel een uniform en rook de hal naar het enorme boeket dat er stond te pronken.

De moestuin op het dak van hotel Wellington.

Hotel Wellington ligt in Salamanca, de rijkste en duurste wijk van Madrid, op 100 meter van het prachtige Retiropark. Maar zelfs als je geen 155 euro per nacht wil neertellen voor een kamer, kan je een afspraak maken om hun eigen dakmoestuin te bezichtigen.

Deze aardbeitjes krijgen zeker genoeg zon!

Dus stonden we een beetje verloren aan de receptie te kijken naar een filmpje dat reclame maakte voor de grootste dakmoestuin op een hotel ter wereld totdat een vriendelijk lachende mevrouw ons meetroonde naar boven.

Het zaai- en oogstschema.

De moestuin op het dak was een idee van de hoteleigenaar die zich hiermee wilde onderscheiden van de andere hotels. Alles wordt biologisch geteeld door vier tuinmannen en de chef-kok, die er naar eigen zeggen tot rust komt.

Men kweekt er zelfs oesterzwammen.

De oogst verwerkt de kok in de gerechten van zijn restaurant Las Raices (wat ‘de wortels’ betekent), een van de restaurants van het hotel. Eerlijk gezegd waren we een beetje verbaasd over de omvang van de dakmoestuin, die met 14 moestuinbakken kleiner was dan verwacht. Het lijkt me moeilijk voor te stellen dat de chef-kok er voor iedereen mee kan koken.

Het uitzicht over de stad is wel fantastisch. En de moestuinbakken zitten goed in elkaar: er ligt watertoevoer in elke bak en alles is netjes onkruidvrij. Een grote tabaksplant moet bestuivers aantrekken en men kweekt er onder andere drie soorten tomaten, bloemkool, bonen en wortelen.

Het uitzicht over de stad

Voor chef-kok Javier Librero is de moestuin een verlengstuk van zijn restaurant dat biologische en seizoensgebonden gerechten klaarmaakt. Ervaring met tuinieren had hij tot voor kort niet. ‘Maar ik groei mee met de tuin’, vertelde hij ons al lachend.

Op de tafels van het restaurant Las Raices staan kroppen sla in hydrocultuur.

Een leuk concept dat hopelijk navolging krijgt. Want komaan: het record van grootste hotelmoestuin op een dak moet gemakkelijk te verbreken zijn. Hilton Antwerpen, ga ervoor!

Samen tuinieren op z’n Spaans

In een stad waar mensen 9 maanden per jaar buiten leven, kan een samentuin niet ontbreken. Ik bezocht de samentuin in de wijk Lavapiés (wat ‘voeten wassen’ betekent) waar buurtbewoners een braakliggend terrein hebben omgetoverd tot een groen toevluchtsoord.

De moestuinbedden

Lavapiés is lange tijd een wat verwaarloosde wijk geweest. Het ligt op wandelafstand van het prachtige station Atocha (met zijn tropische binnentuin vol schildpadden) en was ooit de plek waar de Joodse gemeenschap woonde. Nu is het vooral wijk waar immigranten en artiesten leven en waar Madrilenen uitgaan.

Een bordje spoort bezoekers aan om hun afval op te ruimen.

Achter een lange muur met vrolijke graffiti vind je de samentuin. De plek werd eind 2008 ingepalmd door buurtbewoners die er een aanwinst van maakten voor de wijk.

Si no hay siesta, no hay fiesta!

In België staat het samen tuinieren vooral voor samen moestuinieren. In deze samentuin staat het samen leven voorop. Er zijn uiteraard een paar moestuinbedden, maar vooral veel hoekjes voor mensen: bankjes, een speelhoek voor de kinderen, een openluchttheater waar men soms workshops of lezingen geeft, …

Het theater

Een ander verschil met België zijn uiteraard de planten: er groeien bijvoorbeeld vijgen- en sinaasappelbomen (jaloers!) en tussen het onkruid staan er bijvoorbeeld ook grote cactussen (iets minder jaloers).

Een ideale speelplek voor kinderen

Ik vind het bijzonder knap wat de bewoners van deze plek gemaakt hebben. Het nodigt buurtbewoners uit om samen te komen, of ze nu moestuinieren of niet. Een groene oase in de stad!

Morgen: een moestuin op het dak in de chicste wijk van Madrid.

Tuin in de stad Madrid

Het leukste aan een stad voor de derde keer te bezoeken, is dat je (eindelijk) de toeristische plekken links kunt laten liggen. Geen Puerta del Sol of het koninklijk paleis voor ons deze keer, maar terrasjes doen in Lavapiés en lezen in het gras van park El Retiro. Geen Pradomuseum, maar wel een wandeling in de Botanische tuin ernaast.

De botanische tuin, een plek om uren in rond te lopen.

Madrid me gusta! De Stad van de Bomen (al hoor ik dat Valencia dezelfde titel claimt) en de plek waar een van mijn favoriete mensen in de wereld woont. Hoewel het er in de winter best ‘koud’ kan zijn (of wat Spanjaarden koud vinden met temperaturen tussen 0 en 13°C, watjes), leven de Madrilenen de rest van het jaar voornamelijk buiten.

Een bloementapijt in het Retiropark.

In de zomer klimmen de temperaturen makkelijk over de 30°C. Geen wonder dat de brede lanen en parken vol bomen staan. De beste tijd voor een bezoek is in het voorjaar, wanneer de stad barst van het groen. Heerlijk!

Boulevard aan het Prado, omzoomd met bomen.

Verkoeling vind je bijvoorbeeld in het uitgestrekte Casa de Campo, een park van 17,5 km² (!!) groot ten westen van het centrum. Of in het Retiropark, het Central Park van Madrid. Sinds een paar jaar heeft Madrid ook zijn eigen Ringland: een park bovenop een overkapt stukje ringweg, al is mijn Spaanse vriend maar matig enthousiast. Te weinig bomen, luidt het verdikt… Rotverwend, die Madrilenen.

Hoezo, te weinig bomen? Hier doen we in Antwerpen een (spreekwoordelijke) moord voor.

Hoewel mensen vooral buiten leven, lijkt het (moes)tuinieren in de stad nog maar net in opkomst. Sommige balkons zijn behangen met planten, maar op de meeste staat slechts een airco te draaien.

Een balkonjungle in Lavapiés

En in de hele stad is er nog maar een verticale tuin te vinden. Nochtans kan een plantenmuur in de zomer de nodige verkoeling brengen aan de bewoners. Ik kan me wel voorstellen dat de investering erg hoog is en het onderhoud van zo’n tuin ook niet mis zal zijn.

Een verticale tuin aan Caixa Forum.

De verticale tuin tegenover het Pradomuseum is niet zo indrukwekkend als de geveltuin van musée du quai Branly, maar who cares? Het blijft fascinerend om zo’n plantenweelde te bekijken.

Ook geweldig is de tropische tuin in het treinstation Atocha.

Morgen leid ik je rond in een sympathieke samentuin in de wijk Lavapiés en overmorgen neem ik je mee naar een dakmoestuin in de chicste wijk van de stad.